Gjykata Speciale për Kosovën, e njohur si Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Prokurorit të Specializuar, u themelua nën presione të forta ndërkombëtare dhe me miratimin e Kuvendit të Kosovës. Ky institucion u krijua për të trajtuar pretendimet për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit, të kryera nga ish-pjesëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK). Për shumë qytetarë të Kosovës dhe analistë ndërkombëtarë, kjo gjykatë shihet si një mjet i padrejtë që jo vetëm sulmon luftën çlirimtare, por gjithashtu përpiqet të delegjitimojë shtetësinë dhe historinë e Kosovës.
Padrejtësitë e Gjykatës Speciale
1. Njëanshmëria e Juridiksionit
Gjykata Speciale fokusohet ekskluzivisht në ndjekjen penale të ish-pjesëtarëve të UÇK-së, duke anashkaluar krimet masive të kryera nga regjimi serb gjatë viteve 1998–1999. Krimet e forcave serbe përfshijnë:
• Vrasjen e mbi 13,000 civilëve shqiptarë.
• Dhunimin e mbi 20,000 femrave shqiptare.
• Zhdukjen e mbi 1,600 personave, që ende rezultojnë të zhdukur.
Mosndjekja penale e këtyre krimeve tregon një standard të dyfishtë dhe një qasje të njëanshme, duke minuar parimin e drejtësisë ndërkombëtare.
2. Kriminalizimi i Luftës Çlirimtare
Ndjekja penale e liderëve të UÇK-së vendos një narrativë që barazon viktimat me agresorët. Lufta e UÇK-së ishte një përpjekje legjitime për liri dhe çlirim nga regjimi shtypës serb, por trajtimi i saj nga Gjykata synon të vendosë dyshime mbi këtë luftë historike.
3. Proceset e Padrejta Ndaj Liderëve të UÇK-së
Arrestimi dhe mbajtja në paraburgim për vite të tëra e liderëve si Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Jakup Krasniqi dhe Rexhep Selimi, bazuar në dëshmi të mbledhura kryesisht nga Serbia, ngre pikëpyetje serioze për drejtësinë dhe paanshmërinë e procesit. Këto procedura duken të motivuara politikisht dhe të orkestruara për të dobësuar imazhin ndërkombëtar të Kosovës.
Delegjitimimi i Shtetësisë së Kosovës
1. Gjykata si Mjet Politik
Gjykata Speciale perceptohet si një instrument politik që shërben interesave të Serbisë dhe aleatëve të saj, përfshirë Rusinë. Veprimtaria e saj ndikon negativisht në perceptimin ndërkombëtar të Kosovës si një shtet sovran dhe i pavarur.
2. Raporti i Dick Marty-t
Themelimi i Gjykatës u bazua në raportin e Dick Marty-t (2011), i cili akuzonte UÇK-në për krime të rënda, përfshirë trafikimin e organeve. Edhe pse këto akuza nuk u vërtetuan, ato shërbyen si bazë për të dëmtuar imazhin ndërkombëtar të Kosovës dhe për të mbështetur narrativën serbe.
3. Dobësimi i Dialogut Kosovë-Serbi
Arrestimi i liderëve kryesorë ndodhi në momente kritike të dialogut Kosovë-Serbi, duke dobësuar pozitat negociuese të Kosovës dhe krijuar vakume politike që pengojnë konsolidimin e shtetësisë.
Çfarë Duhet të Bëjë Kosova?
1. Rritja e Presionit Ndërkombëtar
Kosova duhet të intensifikojë përpjekjet diplomatike për të adresuar njëanshmërinë e Gjykatës dhe për të siguruar drejtësi të barabartë për të gjitha viktimat.
2. Dokumentimi i Krimeve Serbe
Një dokumentim i plotë dhe sistematik i krimeve serbe duhet të promovohet si kundërpeshë ndaj narrativës së njëanshme të Gjykatës.
3. Rishikimi i Ligjeve dhe Kushtetutës
Kuvendi i Kosovës duhet të shqyrtojë ndikimin e Gjykatës Speciale dhe të kërkojë rrugë ligjore për mbrojtjen e sovranitetit të Kosovës.
4. Komunikimi Publik dhe Lobimi
Institucionet duhet të angazhohen në një fushatë komunikimi dhe lobimi për të ndërtuar një narrativë të drejtë dhe të balancuar për Kosovën në arenën ndërkombëtare.
Gjykata Speciale është kthyer nga një mekanizëm drejtësie në një mjet që përdoret për të delegjitimuar luftën e Kosovës për liri dhe për të dobësuar shtetësinë e saj. Përballë këtij sfidimi, Kosova duhet të forcojë aleancat ndërkombëtare, të mbrojë të vërtetën historike dhe të ndërmarrë hapa konkretë për të ruajtur dhe përforcuar sovranitetin e saj.
