Krijimi i një himni të përbashkët kombëtar dhe shtetëror për Shqipërinë dhe Kosovën është një ide që buron nga ndjenjat e forta kombëtare të shqiptarëve në të dyja anët e kufirit. Ky diskutim përfshin aspekte historike, politike, kulturore dhe simbolike, të cilat janë ndikuar nga shembuj të ngjashëm ndërkombëtarë dhe rajonalë.
1. Konteksti Historik dhe Simbolika e Himnit
Himni kombëtar i Shqipërisë, “Himni i Flamurit”, është pranuar historikisht si simbol i përbashkët i identitetit kombëtar shqiptar. Për shqiptarët, ky himn përfaqëson jo vetëm Shqipërinë si shtet, por edhe aspiratat kombëtare të shqiptarëve jashtë kufijve të saj.
Rastet Historike të Himnit në Kosovë:
Lufta e Kosovës (1998-1999): Himni i Flamurit këndohej në tubime patriotike dhe rezistencë. Ai përfaqësonte një simbol të mbrojtjes së identitetit kombëtar ndaj shtypjes serbe.
Shpallja e Pavarësisë së Kosovës (2008): Edhe pse Kosova zgjodhi një himn shtetëror neutral dhe pa tekst, për të shmangur ndasitë ndëretnike, shumë shqiptarë vazhdojnë të konsiderojnë Himnin e Flamurit si pjesë të identitetit të tyre kombëtar.
2. Shembuj Ndërkombëtarë të Himneve të Përbashkëta
Në analizimin e rasteve të ngjashme ndërkombëtare, mund të nxjerrim mësime të rëndësishme për Shqipërinë dhe Kosovën. Këto shembuj tregojnë se si kombet dhe shtetet kanë trajtuar çështjet e himneve në situata bashkimi, pavarësimi ose ribashkimi.
a) Gjermania Lindore dhe Perëndimore
Pas ribashkimit më 1990, Gjermania e Bashkuar miratoi përdorimin e himnit kombëtar të Gjermanisë Perëndimore, “Das Lied der Deutschen”, por me përzgjedhjen vetëm të strofës së tretë, e cila promovonte unitetin dhe lirinë. Ky rast ilustron se një himn i përbashkët mund të përshtatet për të reflektuar realitetin e ri politik, ndërsa ruhet vazhdimësia historike.
b) Çekosllovakia dhe Pasojat e Ndarjes
Çekosllovakia kishte një himn të përbashkët që përbëhej nga dy pjesë: një këngë nga pjesa çeke dhe një këngë nga pjesa sllovake. Pas ndarjes paqësore të dy vendeve më 1993, të dy shtetet ruajtën pjesët respektive të himnit si simbole të identitetit të tyre të ri shtetëror.
c) Jugosllavia
Jugosllavia përdori “Hej, Sloveni”, një këngë që nderonte unitetin sllav, si himn kombëtar deri në shpërbërjen e saj. Megjithatë, fragmentimi etnik dhe kombëtar çoi në krijimin e himneve të veçanta për çdo shtet pas shpërbërjes.
d) Afrika e Jugut
Pas rënies së aparteidit më 1994, Afrika e Jugut përqafoi një qasje unike: krijimin e një himni kombëtar që përmban elemente nga pesë gjuhë dhe kultura të ndryshme të vendit. Ky himn simbolizon një bashkim kompleks të diversitetit kulturor dhe etnik. Ky rast mund të ofrojë inspirim për një qasje të integruar mes Kosovës dhe Shqipërisë.
e) Bashkimi Evropian
Himni i Bashkimit Evropian, “Ode to Joy” nga Beethoven, nuk përmban fjalë, çka e bën atë neutral dhe gjithëpërfshirës për të gjitha kombet anëtare. Ky model mund të konsiderohet nga Kosova dhe Shqipëria nëse synohet krijimi i një himni të ri që përfaqëson unitetin pa ndarje politike.
3. Argumentet për dhe kundër një Himni të Përbashkët
Argumentet Pro
1. Simbol i Unitetit Kombëtar: Një himn i përbashkët do të përforconte idenë e një kombi të bashkuar shqiptar, përtej kufijve administrativë.
2. Forcimi i Identitetit Kombëtar: Duke pasur parasysh historinë e përbashkët dhe gjuhën e njëjtë, një himn i përbashkët do të ishte një simbol i fuqishëm i identitetit shqiptar.
3. Promovimi i Njohjes Ndërkombëtare: Një himn i përbashkët mund të ndihmojë në forcimin e pozitës së Kosovës në arenën ndërkombëtare, duke theksuar lidhjen e saj të fortë me Shqipërinë.
Argumentet Kundër
1. Kompleksiteti Kushtetues dhe Shtetëror: Himni është pjesë e sovranitetit shtetëror. Kosova, si shtet i pavarur, ka nevojë për simbole që theksojnë pavarësinë e saj.
2. Reagimet Rajonale dhe Ndërkombëtare: Çdo simbol i përbashkët kombëtar mund të shihet si një kërcënim nga Serbia dhe aleatët e saj, duke e përshkallëzuar retorikën për “Shqipërinë e Madhe”,kjo e fundit jo Shqipërin e Madhe,por unë e njësoj dhe duhët të emertohet:Shqipëria Natyrore-( Etnike).
3. Diversiteti Kulturor dhe Etnik në Kosovë: Himni aktual i Kosovës, pa tekst, u krijua për të reflektuar një shtet multietnik. Një himn kombëtar shqiptar mund të krijojë ndarje me pakicat.
4. Rrugët për Një Himn të Përbashkët
Për të avancuar drejt një himni të përbashkët, Shqipëria dhe Kosova duhet të ndjekin një proces të menduar mirë:
a) Krijimi i Një Komisioni Kombëtar
Një komision i përbashkët i historianëve, artistëve dhe liderëve politikë, konstitucionalisteve etj,mund të diskutojë dhe propozojë zgjidhje.
b) Referendum Kombëtar
Një vendim i tillë duhet të marrë mbështetjen e popullit në të dy vendet përmes një referendumi të përbashkët.
c) Një Himn për Dy Role
Himni i Flamurit mund të mbetet simbol kombëtar për shqiptarët, ndërsa Shqipëria dhe Kosova ruajnë himnet e tyre zyrtare.
d) Krijimi i Një Himni të Ri
Një himn i ri, i krijuar nga artistë të të dy vendeve, mund të reflektojë bashkëkohësinë dhe aspiratat e përbashkëta.
5. Shembuj Konkretë të Suksesit dhe Dështimit
Sukses: Himni i Indisë: Himni i Indisë, i shkruar nga Rabindranath Tagore, përfshin diversitetin e madh kulturor të vendit duke u bërë simbol unifikues.
Dështim: Himni i Jugosllavisë: Shpërbërja e Jugosllavisë tregoi se himnet nuk mund të mbajnë një shtet të bashkuar kur mungon vullneti politik.Për krijimin e himnit të përbashkët duhët të ekzistoj vullnet i përbashkët politik,qoftë edhe nepermjet institutit më të lartë të demokracisë i cili njësohet me emërtimin:REFERENDUM.
Një himn i përbashkët për Shqipërinë dhe Kosovën mbetet një aspiratë madhore që pasqyron idealin e unitetit kombëtar. Për ta arritur këtë, do të kërkohet një qasje gjithëpërfshirëse, një vullnet politik i fuqishëm dhe një proces që respekton ndjeshmëritë rajonale dhe ndërkombëtare. Ndërsa historia ka treguar se sfidat e tilla janë komplekse, suksesi i shembujve si Gjermania dhe Afrika e Jugut tregon se një projekt i tillë është i realizueshëm me vendosmërinë e duhur.
