Kosova ka dështuar në kundërpërgjigjen ndaj Serbisë, sa i përket mohimit të gjenocideve dhe krimeve nga ana e shtetit serb.
Kështu, po mendon edhe hulumtuesja e Tribunalit të Hagës për krimet e luftës në ish-Jugosllavi, Nevenka Tromp, e cila ka deklaruar se është befasues reagimi joadekuat i të gjithë atyre, kundër të cilëve Serbia gënjen, përfshirë edhe Kosovën.
Tromp theks të veçantë i dha masakrës së Reçakut, ku sipas saj kjo masakër u neglizhua shumë.
“Unë e di nga dora e parë, se gjyqtarët asokohe kanë vendosur që edhe Reçakun, por edhe burgun e Dubravës dhe bombardimin atje, t’i heqin nga rasti i Millutinoviqit dhe të tjerëve. Pse? Reçaku kishte ndodhur para se të shpallej gjendja e luftës dhe para se të niste konflikti i armatosur ndërkombëtar. Ai konflikt ka nisur më 24 mars (1999).
Në anën tjetër, gjyqtarët kanë konsideruar që Reçaku, në fakt, nuk e mbështet qasjen më të rëndësishme të krimeve në Kosovë, të cilat Prokuroria i kishte identifikuar në rastin e Millosheviqit dhe të Millutinoviqit. Por, këto ishin deportimi dhe dëbimet. Pastaj, ata (gjyqtarët) thanë ‘mirë, kjo nuk është shumë me rëndësi dhe nuk do ta bëjmë këtë’ dhe askujt nuk i shkoi ndërmend që Serbia do ta përdorë këtë në mënyrën siç po e bën”, deklaroi Tromp.
Njohësit e çështjeve juridike për gazetën “Bota sot” komentuan arsyet e dështimit të institucioneve të Kosovës për hetimin dhe dënimin e masakrave në vendin tonë, gjatë luftës së fundit nga shteti serb.
Kelmendi: Serbia ka bërë gjenocid në Kosovë
Lidhur me këtë çështje, në një prononcim për gazetën “Bota sot” ka folur njohësi i çështjeve kushtetuese, Muhamet Kelmendi.
Muhamet Kelmendi
Ai u shpreh se ekzistojnë dy arsye pse krimet dhe masakrat serbe në Kosovë nuk janë hetuar, e njëra ndër ato është edhe qasja jo e duhur e institucioneve të Kosovës.
“Çështja e përgjegjësisë për krimet e luftës në Kosovë, këndej edhe ato gjenocidiale, rrjedhin nga dy faktorë kryesor:
Së pari, nga faktori ndërkombëtar, sepse nuk e vuri shtetin serb nën protektorat, në mënyrë që të ketë përgjegjësi penale dhe shteti të përgjigjet dhe
Së dyti, nga vetë Kosova, e cila në mënyrë jo konstruktive iu qasë problemit”, deklaroi juristi.
Sipas Kelmendit, në momentin kur institucionet e Kosovës i pranuan në mënyrë të heshtur vendimet e gjykatës për krime lufte, u fuqizua Beogradi.
“Shteti i Kosovës pranoi në mënyrë të heshtur vendimet e faktorit ndërkombëtar, që pas Gjykatës për krimet e luftës në Jugosllavi në Den Hagë, t’ia lë shtetit kriminal serb të merret me kapjen dhe dënimin e kriminelëve.
Kjo i dha fuqi Beogradit. Ndërsa, Kosova nuk mori asnjë vendim dhe nuk bëri asnjë veprim kundër këtij shteti kriminal. E la çështjen në heshtje. Qeveritë e Kosovës u pajtuan me vendimin, nuk e paditën dhe në diskutime me shtetin serb nuk e futën përgjegjësinë penale si temë”, vlerësoi ai.
Në vazhdim, juristi e cilësoi si dështim edhe mos përfshirjen e çështjes së masakrave dhe gjenocideve në dialogun Kosovë-Serbi. Ku, kësisoj edhe nuk u ngrit asnjëherë padi për gjenocid ndaj shtetit serb.
“Dialogu nuk u përqendrua në temat esenciale të arritjes së pajtimit midis Kosovës dhe Serbisë. Nuk pati kështu përgjegjësi penale, Kosovës nuk iu kthyen të varrosurit shqiptarë të masakruar në Kosovë dhe të bartur në varret masive në Serbi. Edhe sot janë mbi 1600 shqiptarë të "humbur". Asnjë kompensim i dëmit nuk u realizua dhe askush nuk u përgjigj për krimet e bëra gjenocidiale
U masakruan mbi 1500 fëmijë. Mbi 12 mijë qytetarë shqiptarë u vranë, u djegën dhe u masakruan. Në mes të tyre kishte edhe pleq e plaka, të sëmurë etj. U përdhunuan mbi 20 mijë femra shqiptare dhe nuk u dha asnjë përgjegjësi për 1 milion shqiptarët e dëbuar. Shteti i Kosovës nuk ngriti padi për gjenocid”, theksoi Kelmendi.
Krahas kësaj, ai tha se këto dështime u përcollën me shumë marrëveshje, të cilat asnjëherë nuk u zbatuan, përfshirë edhe formimin e asociacionit të komunave me shumicë serbe.
Gjithashtu, kërkoi nga Kosova që të ngris padi gjenocidale ndaj shtetit serb dhe të mos dialogojë pa njohje reciproke.
“Këto dështime e përcjellën politikën e Kosovës. U realizuan me dhjetëra marrëveshje in-efektive. Ndërsa, u nënshkruan edhe dy marrëveshje për formimin e asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosovë.
Kjo rrugë e solli Kosovën buzë dëmtimeve të mëdha. Kështu u nda dhe me marrëveshje u copëtua Republika. Kosova mbeti edhe pa njohje, tash vendi ynë gjendet para një pune të madhe për të ndalur rrugën e trasuar deri tash.
Kosova kërkohet domosdo të ngris padi për gjenocid, fare nuk duhet dialoguar pa njohje reciproke dhe pa i futur temat e krimeve të luftës dhe të reparacionit të luftës. Kosovës i janë dëme të mëdha nga shteti serb. Mbi 30 miliardë euro janë dëmet e bëra, pa llogaritur dëmet morale të shkaktuara ndaj familjeve që iu vranë dhe iu masakruan familjarët. Dëmet janë të larta. I tërë shteti serb është i kriminalizuar me gjenocidin në Kosovë”, nënvizoi juristi.
Në fund, Kelmendi potencoi se të gjitha krimet, masakrat dhe gjenocidet u kryen nga shteti serb dhe jo nga grupet kriminale në Serbi.
“Përdhunimet, masakrimet e vrasjet, dëbimet masovike dhe shkatërrimet e gjëra u bënë nga Serbia mbi një plan dhe u zbatuan nga tërë mekanizmat e shtetit. Vetëm kështu u arrit ky gjenocid në Kosovë. Ato nuk u kryen nga ndonjë grup kriminal serb. Jo. Ato masa gjenocidale u bënë mbi një plan të shtetit serb dhe u zbatuan nga tërë shteti.
Këtu është baza e përgjegjësisë për gjenocid, sëkëndejmi duhet të ngritet padia dhe të kërkohet përgjegjësia. Rrugë të mesme nuk ka”, thotë ndër të tjera Muhamet Kelmendi për “Bota sot”.
Krasniqi: Disa politikanë të Kosovës kanë dështuar lidhur me ndëshkimit e kriminelëve serbë të luftës
Islam Krasniqi
Juristi Islam Krasniqi në një prononcim për “Bota sot” thotë se Kosova aq shumë është fokusuar në dialogun me Serbinë, sa ka harruar historinë e dhimbshme të luftës së fundit.
“Kosova ka bërë hapa të shpejtë në këtë procedurë, duke mos ditur se çka po kërkon dhe ka mbyllur sytë duke iu futur dialogut si të verbër, e që me këtë dialog ka harruar historinë e dhimbshme të luftës së fundit në Kosovë”, deklaroi ai.
Sipas tij, disa politikanë të Kosovës ia kanë zgjatur dorën serbëve, pa i interesuar fare krimet dhe gjenocidet që kanë kryer ndaj shqiptarëve.
“Disa politikanë tanë ju kanë futur dialogut pa i interesuar e kaluara apo krimet e kryera ndaj popullit civil nga policia dhe ushtria serbe, por i kanë zgjatur dorën serbëve dhe kanë dështuar lidhur me ndëshkimit e kriminelëve serbë të luftës”, nënvizoi Krasniqi.
Në fund, ai mbështeti hulumtuesen e Tribunalit të Hagës për krimet e luftës në ish-Jugosllavi, kur tha se Kosova ka dështuar t’i kundërpërgjigjet Serbisë për mohimin e krimeve ndaj qytetarëve të saj.
“Ka pasur të drejtë Nevenka Tromp, sepse s'na ka interesuar aspak realiteti, duke harruar të kaluarën për interesat personale dhe duke rritur tregtinë me serbët deri në atë masë sa që e mbyllin të kaluarën sikur të mos kishte ndodhur asgjë”, përmbylli Islam Krasniqi për “Bota sot”.
