Veprimet ushtarake, të mbështetur edhe nga operacione civile, retorika e ashpër, thuaja pak shpresa janë duke lënë, se Ukraina mund t’i shpëtojë konfliktit me Rusinë.
Rusia e ka shtuar agresivitetin nën drejtimin e Putinit. Para disa vitesh, me 2008 Rusia e pushtoi Osetinëjugore dhe Abkazinë, dy krahina të Gjeorgjisë, nën një orkestrim të presidentit aktual, që po përpiqet ta rindërtojë ish Bashkimin Sovjetik, duke rimbledhur copëzat e territoreve nga republikat e shkëputura, pas rënies së komunizmit.
Vite më vonë, pas 6 vitesh, Rusia e filloi aneksimin e Krimesë. Perëndimi protestoi dhe vendosi disa sanksione, por të cilat nuk e bën tëzmbrapsej, njëri prej diktatorëve më të mëdhenj të shekullit të 21-të.
Pas shtatë vitesh, Ukraina sërish ndodhet në rrezik të kërcënimit ushtarak rus, kësaj here mund të përballet me një përmasë shumë më të madhe pushtimi, madje nuk dihet nëse do të mund të ekzistojë si shtet i pavarur.
Putini në deklaratën e bërë sot, tha se do ta shqyrtojë përgjigjen ushtarake ndaj NATO-s, nëse shteti i tij ndihet i kërcënuar nga aleanca perëndimore.
“Nëse homologët tanë perëndimorë vazhdojnë një linjë qartazi agresive, ne do të ndërmarrim kundërmasa ushtarako-teknike proporcionale dhe do të përgjigjemi vendosmërisht ndaj hapave jomiqësorë”, tha Putini, deklaratat e të cilit u transmetuan në televizion.
Që të dyja pushtimet, në Gjeorgji dhe më parë në Ukrainë, Rusia i ka kryer në mënyrë shumë diskrete, duke përgatitur terrenin me grupe civile, paramilitare dhe duke gjetur mbështetës në territoret ku planifikonte pushtimin.
Një skemë e ngjashme duket se po përsëritet në zonat kufitare me Ukrainën.
Për të penguar pushtimin e Ukrainës para disa ditësh është mbajtur edhe samiti SHBA-Rusi, nga presidenti Biden dhe Putini.
Presidenti amerikan i përcolli mesazhe të fuqishme, se në rast pushtimi Rusia do të ballafaqohet me sanksione të papara, por gjithherë duke shmangur kërcënimin ushtarak.
Edhe sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, JensStoltenberg e cilësoi Rusinë si “agresore”.
Ukraina është mjaft larg nga Kosova e Shqipëria, por edhe sipas ekspertëve ndërkombëtarë, ajo mund të reflektojë në dy aspekte, e para ta nxisë Serbinë të shkaktojë konflikt në veri të Kosovës, dhe të përpiqet ta pushtojë madje, dhe e dyta që Rusia dhe Serbia, të shkaktojnë një konflikt në Bosnje, me qëllim të ndarjes së Republikës serbe, trazim i cili, do të mund të shkaktonte përhapjen e trazirave në veri të Kosovës, me qëllim shkëputjen e asaj pjese.
Por, si e vlerësojnë këtë situatë dhe në rast të konfliktit Rusi-Ukrainë, çfarë do të mund të ndodhte në Kosovë?
Pula: Konflikti i Ukrainës do të mbetet i “ngrirë”!
Shqiprim Pula
Në lidhje me këtë temë njohësi i çështjeve ndërkombëtare, Shqiprim Pula, në një prononcim për “Bota sot”, thotë që pas shpalljes së Pavarësisë sëKosovës, Rusia ka pushtuar një pjesë të territorit të Gjeorgjisë e më pas edhe territor të Ukrainës, e që ky veprim ushtarak i Rusisë kundrejt këtyre dy shteteve u bë që të pengohej edhe integrimi i tyre potencial në NATO.
“Më 1989 u konsiderua e përfunduar Lufta e ftohtë, dhe ndërlidhej me rikrijimin e rendit të ri botëror nga sa konsiderohej si dypolare në atë unipolare, në krye me ShBA-të, si superfuqi e vetme globale me NATO-n si mekanizëm që shërben për çështje të interesave Euro-Atlantike. Me shpalljen e mëvetësisë së Kosovës, në Shkurt 2008, Rusia pushtoi një pjesë të territorit të Gjeorgjisë (Abkhazia dhe Osetia Jugore) në Gusht 2008, dhe më pas pushtoi territor në Ukarainë (Donbasi dhe Krimea) më 2014, duke iu kundërvënë perëndimit, me arsyetimin “si nevojë” për popullatën ruse në këto vende. Ky veprim ushtarak i Rusisë kundrejt këtyre dy shteteve u bë që të pengohej edhe integrimi i tyre potencial në NATO, ngase më 2004 tre shtetet baltike si Lituania, Letonia dhe Estonia iu bashkuan NATO-s dhe mesa duket ishte një lloj sinjali se duke u zgjeruar aleanca veriatlantike po i afrohej kufijve të Rusisë, dhe veproi në Gjeorgji e Ukraine për të parandaluar një anëtarësim të tyre në NATO”, u shpreh Pula.
Më tej, ai thotë që Kosova dhe Ukraina ka një emërues të përbashkët që është mos-administrimi i tërësishëm i territorit nga ana e qeverive qendrore në dyja vendet.
“Që nga 2014, kur në Ukraine (Donbasi dhe Krimea) u aneksuan ushtarakisht nga ana e Rusisë, Ukraina gjendet në një mungesë balanci politik ndërmjet perëndimit dhe Rusisë, nga konflikti i ngrirë që u krijua dhe me një paqëndrueshmëri reale të perspektivës së saj.
Lidhja apo paralelja e ngritur ndërmjet veriut të Kosovës dhe Krimesë në Ukrainë, ka një emërues të përbashkët që është mos-administrimi i tërësishëm i territorit nga ana e qeveriveqendrore në tëdyja vendet”, thotë njohësi i çështjeve ndërkombëtare.
A mund të rrezikohet Kosova?
Ndërsa në lidhje se a mund të rrezikohet Kosova në këtë mes, Pula krahason konfliktet e dy vendeve, Kosovën me Serbinë ashtu dhe për Ukrainën me Rusinë, e që këto vende kanë pasur nevojën e ndërkombëtarëve në veçanti tëSHBA-ve.
“Duhet kujtuar që nga fund-shekulli i kaluar i tërë Ballkani ka pasur nevojë për vëmendjen ndërkombëtare e veçanërisht atë amerikane. Të dyja vendet aktualisht kanë dy gjëra të përbashkëta, e para, nevojën e padiskutueshme të ndihmës të çfarëdolloji nga perëndimi për shkak të agresivitetit të Rusisë ndaj Ukrainës, ashtu sikurse agresiviteti i Serbisë ndaj Kosovës, dhe e dyta, si Kosova ashtu dhe Ukraina, vazhdojnë të mbeten shtete, të cilat nuk ushtrojnë sovranitet të plotë mbi gjithë territorin e tyre, e për rrjedhojë konsiderohet konflikt i ngrirë si për Kosovën me Serbinë ashtu dhe për Ukrainën me Rusinë”, thekson Pula.
Ndër të tjera ai thotë Europa ka humbur interesimin për Kosovën dhe konflikti me Serbinë ka mbetur i ngrirë.
“Fatkeqësisht, duhet thënë, se në rastin e Kosovës, kemi pasur individë që rastësisht janë gjendur në politikë dhe kanë keqkalkuluar politikisht për të shtrirë dhe mbajtur nën administrim të tërë territorin e vendit. E që nga 1999 e këndej, kohë-pas-kohe, Europa sikur humbiste interesimin ndaj Ballkanit e veçanërisht Kosovës, shpeshherë duke u shtirur se duan ta zgjidhin konfliktin e ngrirë në mes Kosovës e Serbisë, por pa ndonjë entuziazëm të theksuar! Madje, pas fillimit të procesit të dialogut më 2011, ata edhe publikisht deklaroheshin se do të pranojnë çdo marrëveshje që palët do ta arrijnë mes vete”, theksoi Shqiprim Pula për “Bota sot”.
Kelmendi:Kosova kishte subjektivitet me elemente të shtetit
Muhamet Kelmendi
Ndërsa profesori Muhamet Kelmendi në një bashkëbisedim me “Bota sot”, thotë që Serbia dhe Rusia e kanë ndërlidhur gjendjen e Ukrainës me të Kosovës mirëpo që e njëjta nuk mund të krahasohet pasi Kosova është shtet i pavarur dhe ka subjektivitet, që Ukraina nuk e ka.
“Serbia dhe Rusia e kanë ndërlidhur çështjen e veriut të Kosovës, madje edhe të tërë Kosovës, me gjendjen në Ukrainë. Rusia i ka krijuar katër gjendje de-fakto të pushtuara në shtetet tjera që i kontrollon. Është çështja e minoritetit rus në Gjeorgji, Krimea dhe tash kjo e Ukrainës Lindore. Natyrisht se këto nuk mund të krahasohen me Kosovën sepse Kosova është territor historik që ka subjektivitet. Ndërsa,Ukraina lindore kurrë nuk kanë pasur subjektivitet të shtetit. Ato janë pushtuar nga shteti rus. Kosova kishte subjektivitet”, shprehet profesori.
Ai në fund përmend disa nga elementet që Kosova është shtet i pavarur dhe dallon nga Ukraina, ndër ato që përmend është vendimi i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë për Kosovën.
“Këtej kemi edhe luftën çlirimtare dhe këtej është edhe shpallje e shtetit të Kosovës. Prandaj, çdo kush që i krahason këto çështje nuk e njeh Kosovën dhe të kaluarën e saj. Vilajeti i Kosovës është historikisht i njohur ndërkombëtarisht. Pozita e Krahinës në Jugosllavi ishte shtetformuese. Këto i dhanë bazën politike dhe juridike shtetit të Kosovës. Në fund është vendimi i Gjykatës Ndërkombëtare për të drejtën e konstituimit të shtetit”, përfundoi Muhamet Kelmendi për "Bota sot”.
