Dialogu Kosovë - Serbi si duket po i vjen fundi. Kështu të paktën ka paralajmëruar kryeministri i Kosovës, Albin Kurti.
Kryeministri ka thënë se dialogu do të përfundojë brenda mandatit të tij katër vjeçar.
Albin Kurti: “Unë besoj që dialogu, bisedimet dhe marrëveshja ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, do të duhej të përfundonte brenda mandatit të qeverisë së Republikës së Kosovës e që koincidon, që përputhet edhe me mandatin e presidentit amerikan, Joe Biden dhe atë të Komisionit aktual Evropian të udhëhequr nga zonja Ursula von der Leyen dhe me zëvendësin e saj, përfaqësuesin e lartë për politikën e Jashtme dhe atë të sigurisë, zotin Josep Borrell”, ka deklaruar Kurti në një intervistë për VOA.
Njohësi e çështjeve politike, e kanë komentuar këtë deklaratë të kryeministrit Kurti. Ata gjithashtu kanë përmendur edhe deklaratat e mëparshme të Kurtit, ku gjatë fushatës zgjedhore pati premtuar se dialogu nuk do të jetë prioritet për Qeverinë Kurti2.
Ndërsa, analistët kanë dhënë mendimet e tyre rreth asaj se a po e ndryshon Kurti qëndrimin e tij karshi bisedimeve me Serbinë.
Qarri: Ja pse nuk do të ketë marrëveshje brenda mandati të Kurtit
Gani Qarri në komentimin e deklarimeve të Kurtit, në një prononcim për “Bota sot”, ka treguar se nga çfarë varet marrëveshje ndërmjet Serbisë dhe Kosovës.
“Marrëveshja dhe përfundimi i bisedimeve me Serbinë nuk varen vetëm nga dëshirat dhe deklaratat e kryeministrit apo qeveritarëve të njërit shtet, por nga zhvillimi i procesit të bisedimeve dhe avancimet në dialogun ndërmjet të dy vendeve Kosovës dhe Serbisë. Megjithatë, duke parë jo pa keqardhje, se kryeministri Kurti, përveçse ka shkelur pothuajse të gjitha premtimet e dhëna veresie, si në pazaret “alla-turkqe”, ai pas marrjes së qeverisë në duart e veta, mund ti ndryshoj edhe qëndrimet rreth bisedimeve me Serbinë dhe të dëshmoj se as ky, nuk është kryeministri i njëmendtë dhe serioz, siç kanë shpresuar qytetarët e Kosovës, të cilët me gjithë premtimet për parajsën në tokë, ka filluar ti lë edhe pa rrymë, pa ujë dhe pa ngrohje në mes të dimrit”, ka thënë ai për “Bota sot”.
Gjithashtu, Qarri ka thënë se nuk është e sigurt nëse marrëveshja Kosovë -Serbi do të ndodhë gjatë mandati të Qeverisë Kurti2.
Gani Qarri
“Kështu që, marrë parasysh edhe faktin se dialogu Kosovë-Serbi, po zgjat e zhagitet tash e më se 11 vite me radhë, me gjithë parashikimet e Kurtit, asgjë nuk mund të thuhet me saktësi e as të jetë plotësisht e garantuar, se brenda mandatit të Qeverisë Kurti, medoemos do të përfundojë tërësisht dialogu, nëse z. Kurti nuk i ka ndryshuar qëndrimet e veta fillestare, ndaj dialogut”, ka nënvizuar ai.
Më tej, Qarri ka përmendur se cilat mund të jenë kushtet me të cilat do të përfundonte dialogu.
“Ndërsa kushtet në të cilat do të përfundonte shpejt dialogu, nuk janë ato me të cilat mund të pajtohet Kosova, pa nënshkruar vet shkatërrimin e saj, ashtu siç kërkon Serbia, duke pranuar bosnjëzimin, me asociacionin një etnik serb, si hap i parë drejt ndarjes përfundimtare, eksterritorialitetin e kishave apo edhe të enklavave në jug të Ibrit, pjesëmarrjen si hisedarë të shtetit serb, në pasuritë dhe resurset e brendshme të Kosovës, si dhe falja e veriut me pjesët më vitale të vendit tonë, Serbisë hegjemoniste”, ka thënë ai për “Bota sot”.
A po i ndryshon ai qëndrimet në çështjen e dialogut?
Ndërkaq, opinionisti Ruzhdi Peçani, e ka komentuar deklaratën e kryeministri të Kosovës, Albin Kurtit në dritën e armatosjes së fuqishme të Serbisë karshi fqinjëve.
Ruzhdi Peçani
“Kështu Albin Kurti, kur thotë brenda mandatit të tij, ka parasysh rrethanat aktuale që po ndodhin, që do të thotë se aktualisht realiteti është ai – i një mosnjohjeje reciproke, ngase sot Serbia aktualisht shpenzon më shumë për ushtrinë sesa pesë shtetet tjera të Ballkanit Perëndimor marrë së bashku, duke thënë se: “Ajo këtë nuk po e bën për Hungarinë e Rumaninë dhe ky militarizim i Serbisë është shumë shqetësues për ne”. Nuk është se z.Kurti është betonizuar të shmang dialogun se arritja e një Marrëveshje nuk është në horizont e bënë Serbia me veprimet që bënë. Pra, kemi një Serbi që kërkon dialog po dhe kërcënon me agresion Kosovën. Dhe këtë Serbia e bënë për aspiratën hegjemoniste dhe këtë ta fitoj në tavolinë duke forcuar pozitën e sajë në dialog”, ka thënë ai për “Bota sot”.
Gjithashtu, ai ka thënë se kryeministri i Kosovës i ka dërguar sinjale të qarta Presidentit të Serbisë.
“Kryeministri Kurti, me këtë i ka dërguar sinjal të qartë Presidentit Serb Vuçiq, se ka vënë vijën e kuqe dhe ajo se në Kosovë mund të zbatohej reciprociteti me formimin e një Këshilli Nacional i serbëve ,pra ngjashëm sikur që në Serbi është Këshilli Nacional i hungarezëve, shqiptarëve dhe boshnjakëve. Pra këtu do ishte rubikoni.
Pa një ballafaqim me të kaluarën dhe njëkohësisht një lloj simetrie apo reciprociteti i të drejtave të pakicave kombëtare, nuk do të mund të kemi paqe të qëndrueshme dhe stabilitet afatgjatë. Asociacioni i komunave serbe është një kërkesë e Beogradit si një instancë e lartë shtetërore. Ky do ishte komenti për afatin e parashikuar brenda mandatit”, ka potencuar ai.
Më tej, Peçani ka përmendur edhe deklaratat e më hershme të kryeministrit Kurti sa i përket dialogut dhe ka shpjeguar se çfarë donte të arrite kryeministri.
Lideri i lëvizjes Vetëvendosja Albin Kurti, partia e të cilit fitoi thellë në zgjedhjet e 14 shkurtit, kishte thënë se ai nuk e ka prioritet dialogun me Serbinë, duke thënë se dialogu qëndron si prioritet i katërt apo i pestë, por se do merret me dialogun dhe bisedimet kurdo që të ndodhin dhe se dëshiron t’iu japë formë të re bisedimeve siç thotë “për t’i vendosur të dyja palët në pozita të barabarta”.
“Kështu, jo se Albin Kurti nuk e kuptonte peshën e dialogut – mendoj se me këtë bëri një blof ndaj BE-së dhe vetë presidentit Vuçiq. Donte t´u bënte një pulsim palëve në dialog, për çka edhe mbase edhe këtu nuk u kuptua nga ta që më vonë do ta kritikonin, se ja tani “ndryshoi” Kurti e vendosi si prioritet dialogun, pra ishte një taktizim i menduar mirë”, thotë ai.
Po ashtu, Peçani ka përmendur edhe reagimet nga pala serbe rreth deklaratave të mëparshme të kryeministrit Kurti për dialogun Kosovë-Serbi.
Ndërkaq, ai ka theksuar se Kurti vazhdon të jetë në koherencë me Shtetet e Bashkuara të Amerikës rreth çështjes se dialogut.
“Se kishte arritur sinjali tek pala serbe tregon edhe reagimi i kryeministres së Serbisë Bërnabiq: “Albin Kurti ka thënë se vazhdimi i dialogut me Serbinë nuk është një përparësi e tij”. Kryeministri Kurti, do thotë, “bisedimet nuk duhet të përqendrohen rreth mënyrës se si të kompensohet Serbia për humbjen e Kosovës”, duke menduar se parësore qëndron normalizimi i Kosovës, pa mohuar rëndësinë e normalizimit të raporteve me Serbinë me njohjen reciproke në qendër mirëpo, mua më nevojitet që t’i dal zot qytetarit në përputhje me vullnetin e tij për normalizim të Kosovës dhe ne po e dëshmojmë që është e mundshme që ndonëse s’e kemi zgjidhur çështjen me Serbinë, megjithatë ne mund të funksionojmë si shtet i suksesshëm dhe të forcohemi”. Pra, kryeministri Kurti vazhdon të jetë në koherencë me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, që janë mirë të informuara, patjetër që ne e mirëpresim gjithmonë rolin dhe kontributin amerikan.
Për dialogun, Kryeministri Kurti ishte në dijeni se Presidenti serb Vuçiq, në dialog, gjithnjë ka përdorur “strategjinë e fortë të dialogimit”. E dinte se tek dialogu i fortë qëllimi është të fitohet dialogu dhe marrëveshja të kënaqi kërkesat personale. Kjo formë dialogu karakterizohet edhe nga metodat dhe taktikat që i përshtaten ndryshimit strategjik të qëllimit. Në këtë formë edhe përdoret deviza “qëllimi arsyeton mjetin”. Dhe për këtë bisedimet veçohen si të forta, paraqitje të fortë, pa lëshim pe, agresivitet dhe injorim”, thotë Peqani.
Qasja dhe qëndrimet në dialog
Po ashtu, Peçani ka shpjeguar qasjen dhe formën e dialogimit të kryeministrit Kurti, duke theksuar se ai do përcaktohet pikërisht për dialogim të fortë.
“Albin Kurti e dinte edhe këtë për Vuçiqin, se është i mangët në njohurit dhe se mban vetëbesim të tepruar, që si kuptim në psikologji qëndron si “iluzion i superioritetit” që veten e radhisin me mbiaftësi, të tepruar, shumë më tepër se nga e vërteta që është. Kështu ka identifikuar se ai është nën efektin, “emërtimi zyrtar”, Dunning –Krueger. Nën këtë efekt njerëzit e tillë mendojnë se janë tejet kompetent me atë që merret dhe të tjerët janë laik, dhe nga kjo meqë nuk shohin jokompetencën tek vetja, nuk janë të aftë të njohin edhe kompetencën e të tjerëve.
Kështu Albin Kurti në këtë dialog nuk do përcaktohet për strategji të tjera, si “dialogim të butë”, apo “dialogim pozicionimi”, po do të përcaktohet pikërisht për dialogim të fortë. Pra, për një pozicionim të mbifuqishmit, situatë kjo kur kundërshtari shfrytëzon dhe bënë kërkesat e shpejta, të njëanshme dhe shokante. Këtë do ta bënte Albin Kurti, si presion monopoli, që edhe njihet si “taktikë monopoli”. Kështu duke e pyetur Vuçiqin se kur do ta njohë Kosovën si shtet, për çka ky i fundit ka thënë “kurrë”.
Për herë të parë ky ia përplasi Vuçiqit fytyrës atë se çka se priste, këtë që Thaçi kurrë nuk kishte pas guxim t’ia thoshte. Kjo ishte shokante për të. Kjo mënyrë dhe formë e dialogimit, me konsistencë e bënë Albin Kurtin ta dallojë, si të veçantë nga të gjithë kryeministrat që kishte Kosova”, ka përfunduar Peçani për “Bota sot”.