“Asociacioni duhet të formohet, i mbetet Qeverisë së Kosovës (institucioneve) të vendosin për të”, ka deklaruar ditë më parë Emisari Special i ShBA-së për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, kur ka raportuar në Nënkomisionin për Evropën dhe Bashkëpunimin Rajonal të Sigurisë në kuadër të Komisionit për Punë të Jashtme në Senatin amerikan në lidhje me Ballkanin Perëndimor.
Lidhur këtë ҫështje, kryeministri Albin Kurti ka përsëritur sërish qëndrimin se nuk mund të ketë asociacion të komunave me shumicë serbe.
Ai thotë se, Serbia ka refuzuar propozimet e Kosovës të cilat thotë se i bëri gjatë dy takimeve, të ndërmjetësuara nga BE-ja, me homologun e tij serb Aleksandar Vuçiqin në Bruksel.
“Unë kam qenë shumë aktiv në bisedimet e zhvilluara në Bruksel me presidentin e Serbisë – edhe më 14 qershor edhe më 19 korrik të vitit të kaluar. Unë kam bërë propozime, njëri ka qenë për reciprocitetin e të drejtave të pakicave dhe kam marrë shembullin që Serbia ka në territorin e saj ku krijon këshillat nacionale për pakicat kombëtare dhe kemi thënë që nëse Serbia mjafton që kjo është e mjaftueshme për pakicat kombëtare po e zbatojmë edhe ne në Kosovë. Reciprociteti është parim i shëndoshë i marrëdhënieve të mira fqinjësore. Është refuzuar”, vlerëson ai.
Mirëpo, ҫfarë asociacioni dhe me ҫfarë kompetenca janë të gatshëm shqiptarët ta pranojnë?
“Asociacioni duhet të formohet, i mbetet Qeverisë së Kosovës (institucioneve) të vendosin për të”, ka deklaruar ditë më parë Emisari Special i ShBA-së për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, kur ka raportuar në Nënkomisionin për Evropën dhe Bashkëpunimin Rajonal të Sigurisë në kuadër të Komisionit për Punë të Jashtme në Senatin amerikan në lidhje me Ballkanin Perëndimor.
Lidhur këtë ҫështje, kryeministri Albin Kurti ka përsëritur sërish qëndrimin se nuk mund të ketë asociacion të komunave me shumicë serbe.
Ai thotë se, Serbia ka refuzuar propozimet e Kosovës të cilat thotë se i bëri gjatë dy takimeve, të ndërmjetësuara nga BE-ja, me homologun e tij serb Aleksandar Vuçiqin në Bruksel.
“Unë kam qenë shumë aktiv në bisedimet e zhvilluara në Bruksel me presidentin e Serbisë – edhe më 14 qershor edhe më 19 korrik të vitit të kaluar. Unë kam bërë propozime, njëri ka qenë për reciprocitetin e të drejtave të pakicave dhe kam marrë shembullin që Serbia ka në territorin e saj ku krijon këshillat nacionale për pakicat kombëtare dhe kemi thënë që nëse Serbia mjafton që kjo është e mjaftueshme për pakicat kombëtare po e zbatojmë edhe ne në Kosovë. Reciprociteti është parim i shëndoshë i marrëdhënieve të mira fqinjësore. Është refuzuar”, vlerëson ai.
Mirëpo, ҫfarë asociacioni dhe me ҫfarë kompetenca janë të gatshëm shqiptarët ta pranojnë?
Njohësit e ҫështjeve politike e kanë komentuar këtë ҫështje, duke vlerësuar se cili asociacion duhet dhe cili nuk duhet të pranohet nga Qeveria e Kosovës.
Mehmeti: Një asociacion me bazë etnike, vetëm sa do shtonte apetitin e Serbisë për të kërkuar edhe kompetenca ekzekutive
Kështu, analisti Faton Mehmeti thotë se cilido asociacion me bazë etnike nuk është i mirë për Kosovën dhe nuk duhet të pranohet, pavarësisht se a ka apo jo kompetenca ekzekutive.
Faton Mehmeti
“Nëse do të ishte një formë e administrimit jo në baza etnike, atëherë do të ishte krejtësisht në rregull, po themi në baza ekonomike apo të formave tjera, por assesi në baza etnike. Kjo gjë vetëm sa do ta shtonte apetitin e Serbisë për të kërkuar pastaj edhe kompetenca ekzekutive, për t'i shpërfill ato të Kosovës”, thotë Mehmeti.
Ai thotë tutje se, çfarëdo kompetenca që të ketë asociacioni do të përdoret nga Serbia për ta shantazhuar Kosovën gjithmonë, pra do të jetë “Kali i Trojës” brenda Kosovës.
“Me të gjitha format qeveria duhet ta kundërshtojë asociacionin, edhe nëse kushtëzohemi me viza, në asnjë formë s’duhet pranohet”, thekson ai.
Duhanaj: Kosova ka marrë si obligim ndërkombëtar ta bëjë asociacionin
Ndërkaq, Leon Duhanaj, thotë se ҫështja e asociimit nuk duhet t’i shkelë normat kushtetuese.
Leon Duhanaj
“Megjithatë, kur flasim për të drejtën për asociim që po ashtu është kategori kushtetuese, nuk nënkupton që kjo t'i tejkalojë dispozitat kushtetuese, që nënkupton që duhet të jetë në harmoni të plotë me to si dhe me frymën kushtetuese. Në këtë prizëm ka qenë edhe vetë vendimi i Gjykatës Kushtetuese në raport me marrëveshjen e arritur mbi dispozitat e organizimit të asociacionit”, thotë Duhanaj.
Ai thotë më tutje Gjykata Kushtetuese i ka precizuar saktësisht pikat në të cilat ka pas disharmoni me frymën kushtetuese dhe të cilat duhet të rishikohen.
“Pra çështja është e qartë, Kosova ka marrë si obligim ndërkombëtar ta bëjë asociacionin dhe këtë duhet ta bëjë. Po ashtu e ka për obligim ta ruaj e respektojë Kushtetutën dhe frymën e saj. Pra, nuk kemi pengesa kushtetuese për ta bërë asociacionin, por që duhet të jetë në harmoni kushtetuese”, vlerëson ai.
Duhanaj thotë se Kosova duhet të hartoj një statut mbi të cilin duhet të themelohet ky asociacion dhe këtë t’ua prezantoj miqve ndërkombëtar.
“Për mendimin tim, Kosova duhet ta hartoj një statut mbi të cilin mund të themelohet asociacioni dhe i cili është në harmoni të plotë kushtetuese. Këtë t'ua prezantoj miqve ndërkombëtarë me ofertën se ky asociacion do të shkojë në pako me marrëveshjen e përgjithshme, gjithëpërfshirëse dhe do të themelohet si rezultat i saj. Kosovën, nuk e pengojnë të drejtat e minoriteteve, as të serbëve, përderisa ato janë brenda kornizave kushtetuese”, thotë analisti Duhanaj për “Bota sot”.
Escobar: Është në dorën e Kosovës dhe Serbisë që të vendosin se si do të dukej (asociacioni)
Ndryshe, i dërguari i Posaçëm i Shteteve të Bashkuara për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, ditë më parë, gjatë një seance dëgjimore në komitetin për marrëdhënie ndërkombëtare të Senatit Amerikan, shprehu mbështetjen formimit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosovë, që është edhe çështja më e diskutueshme në bisedimet Kosovë – Serbi.
“E mbështesim krijimin e asociacionit për shumë arsye. E para është se për të palët janë pajtuar. Edhe pse Gjykata Kushtetuese (e Kosovës) ka thënë se disa pjesë nuk janë në përputhje me Kushtetutën, nuk ka thënë se vetë Asociacioni është jokushtetues. Në kuadër të bisedimeve, është në dorën e Kosovës dhe Serbisë që të vendosin se si do të dukej (asociacioni). Nuk duhet të jetë, dhe sigurisht ne nuk duam që të jetë i ngjashëm me Republikën Serbe, por ne i kemi bërë thirrje dhe kolegu im Lajçak i ka bërë thirrje qeverisë së Kosovës të shqyrtojë modelet që ata besojnë se mund të jenë të përshtatshme, që nuk do të dëmtojnë sovranitetin dhe funksionalitetin e Kosovës”, thotë ai.
