Analisti politik, Gani Qarri, vlerëson se themelimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe, është akt i padrejtë dhe nuk duhet të pranohet me asnjë çmim, ngase siç thekson ai, zhbërja e shtetit të Kosovës, nuk mund të rikuperohet, as të zëvendësohet me asgjë.
Ai në një prononcim për “Bota sot”, thekson se asociacioni është kthyer në kusht dhe kërkesë për ShBA-të dhe BE-në.
“Asociacioni si njëra nga pikat e fundit të dakordimit gojor, për fat të keq u kthye në kusht dhe kërkesë të parë të BE-së dhe SHBA-ve, për fillim-zbatimin e marrëveshjes së Brukselit dhe aneksit të Ohrit, gjë që duke ditur pasojat që “zajednica” bart me vete për shtetin tonë, një krijesë e tillë, pa asnjë garanci për njohje nga Serbia, është vërtetë vetëvrasje me paramendim dhe kafshatë që nuk mund ta kapërdijë Kosova”, deklaron ai.
Derisa flet për rrezikun në rast krijimi të asociacionit, ai potencon se kjo që po tentohet t’i imponohet me forcë Kosovës, është akt i padrejtë dhe nuk duhet të pranohet me asnjë çmim.
“Përndryshe Kosova nuk mund të bëhet ajo, që me dorën e saj, do ta qëlloj vetveten për vdekje dhe asgjësim, si shtet i pavarur e sovran, kur dihet se pavarësia jonë, është vulosur tash e mbi 13 vite nga GJND, si organi më i lartë juridik i OKB-së, dhe njohur po ashtu, nga mese 120 shtete anëtare me të drejta të plota të OKB-së. Kjo që po tentohet, t’i imponohet me forcë Kosovës, nuk mund të quhet marrëveshje, por diktat, është akt i padrejtë dhe nuk duhet të pranohet me asnjë çmim, ngase zhbërja e shtetit të Kosovës, nuk mund të rikuperohet, as të zëvendësohet me asgjë. E një përgjegjësi kaq të rëndë, e cila nuk është asgjë tjetër, përveçse tradhti kombëtare, dhe shuarje me vetëdije e ekzistencës së shtetit të Kosovës, për të krijuar shtet në shtet dhe bosnjëzimin e vendit me republika srpska si “zajednica”, nuk besoj se ka kryeministër as Qeveri, që mund ta marrë mbi vete, e lëre më Qeveria Kurti e cila ka ardhur në krye të vendit me zotime krejt tjera”, thotë Qarri.
Në prill të vitit 2013, Kosova dhe Serbia kishin arritur marrëveshjen e parë në bazë të së cilës qëndronte krijimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe. Sipas marrëveshjes, Asociacioni do të krijohej me statut dhe do të themelohej mbi po të njëjtat baza sikurse statuti ekzistues i Asociacionit të komunave të Kosovës: do të kishte ketë kryetar, zëvendëskryetar, asamble dhe këshill.
Asociacioni parashikohej t’i përfshinte këto komuna: Mitrovicë e Veriut, Kllokot, Partesh, Ranillug, Graçanicë, Zveçan, Zubin Potok, Novobërdë, Leposaviq dhe Shtërpcë.
Ky asociacion parashihej të kishte qasje të plotë në fushat e zhvillimit ekonomik, arsimit, shëndetësisë, planifikimit urban dhe rural dhe do të ushtronte edhe përgjegjësi të tjera shtesë, varësisht se si do të delegoheshin nga autoritetet qendrore.
Ndërsa, marrëveshja tjetër e nënshkruar më 24 gusht të vitit 2015, u bë sa kishte qenë në krye të diplomacisë së Evropës, Federica Mogherini, ku zotohej se Asociacioni – parimet e përgjithshme të të cilit do të nënshkruheshin të nesërmen nga Kosova dhe Serbia – nuk do të kishte kompetenca ekzekutive.
Kjo garanci atëherë, përmbushte ‘kushtin’ vendimtar të ish-kryeministrit Isa Mustafa për ta nënshkruar dokumentin e parimeve të Asociacionit më 25 gusht 2015.
Mustafa dhe homologu i tij atëherë, Aleksandar Vuçiq, i hodhën nënshkrimet në letër, me një pikë me rëndësi: që ajo që ishte nënshkruar të “kontrollohej” nga Gjykata Kushtetuese e Kosovës.
Marrëveshja binte ndesh me kushtetutën e Kosovës, por kërkesat për formimin e saj nuk u ndalën. Tani pas 10 vjetëve Asociacioni kërkohet nga ndërkombëtarët që ai të formohet sa më shpejt, kjo pasi sipas tyre i jep dritë jeshile dialogut Kosovë- Serbi.
