Sipas ekspertit të sigurisë, Drizan Shala, qasja e Shteteve të Bashkuara të Amerikës karshi Ballkanit Perëndimor do të ndryshojë nën administratën e Donald Trump.
“Është e vërtetë që administrata aktuale e ka bazuar politikën e saj për Ballkanin Perëndimor në shpresën se Serbia përfundimisht do t'i kthejë shpinën Kinës dhe Rusisë dhe do të përqafojë një kurs properëndimor dhe një qëndrim rajonal konstruktiv. Dhe është e vërtetë se kjo vështirë se ka pasur sukses. Beogradi nuk i ka përmbushur pritshmëritë e presidentit në largim Joe Biden. Ajo në mënyrë indirekte i ka furnizuar Ukrainës me armë. Por ajo ka refuzuar gjithashtu me krenari të vendosë sanksione ndaj Rusisë lidhur me pushtimin në shkallë të plotë të vendit nga Moska; mbajti marrëdhënie të ngushta me Kinën; dhe vazhdoi të luante një rol destabilizues në rajon”, shprehet Shala.
Ai thotë se pavarësisht kësaj, administrata Biden parandaloi shpërthimin e konflikteve të armatosura në Kosovë dhe Bosnje.
“Më pak të dukshme, por ndoshta më të rëndësishme, janë fatkeqësitë që administrata Biden ka mundur t'i parandalojë. Sepse ka ndihmuar në frenimin e një sërë krizash politike dhe të sigurisë në pikat e nxehta rajonale – veçanërisht në Bosnjë dhe Hercegovinë dhe në Kosovën veriore – që mund të kishin çuar në përshkallëzim politik apo edhe të armatosur”, shpjegon Shala.
“Më pas, në aktin më të guximshëm deri më sot, një seancë e përbashkët e qeverive të Serbisë dhe Republika Srpska në qershor 2024 (e titulluar "një komb, një kuvend - Serbia dhe Srpska") miratoi një "deklaratë gjithëserbe" prej 13 faqesh që përshkruante një vizion agresiv për dominimin rajonal. Dokumenti parashtronte ambicien e përbashkët të qeverive për të shpërbërë sovranitetin e Bosnjës, për të shpërbërë institucionet e saj në nivel shtetëror dhe për të rimarrë kontrollin mbi territoret në Kosovë. Ajo sfidoi legjitimitetin e pavarësisë së Kosovës dhe bëri thirrje për "të gjitha mjetet në dispozicion" për të mbrojtur interesat serbe, një kërcënim i fshehur hollësisht i dhunës së mëtejshme. Si parlamenti serb ashtu edhe asambleja kombëtare e Republika Srpska ratifikuan më pas deklaratën”, nënvizon eksperti Shala.
Sipas tij, e gjithë kjo do të ndikojë që Trump të ketë një strategji gjithëpërfshirëse duke analizuar proceset e sigurisë që janë zhvilluar në Ballkan.
“a. Në vitin 2028 Kosova do të përfundojë procesin e tranzicionit nga Forca e Sigurisë së Kosovës në Forcat e Armatosura të Kosovës dhe në fillim të vitit 2027, pas Defender 2026 dhe vlerësimit të elementeve ushtarake të Kosovës nga SHBA, do të kaloj si propozim përfundimtar që në 2027 procedura për anëtarësim dhe në vitin 2028 të jetë data e përfundimit të planit gjithëpërfshirës të saj dhe anëtarësimit në NATO si dhe njohja nga 5 vendet jashtë NATO/BE që do të përfundojnë para datës së vlerësimit për FSK-në”, tregon Shala.
“b. BiH do të lejohet të lëvizë drejt BE-së si kandidate pa shkelur Marrëveshjen e Dejtonit, por edhe të hapë derën e NATO-s së bashku me procesin e Kosovës. c. Masat e presionit do t'i shtohen edhe Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut duke mos lejuar në asnjë variant largimin nga diskursi dhe rruga e NATO-s nga rrymat brenda strukturave politike të Moskës që veprojnë me subjektet politike në ato vende. d. Shqipëria do të jetë vendi kryesor për ruajtjen e ekuilibrit ushtarak dhe politik për administratën Trump në zbatimin e planit strategjik duke bashkëpunuar me Hungarinë në sistemin binom”, shprehet Drizan Shala për “Bota sot”.
Më tej, ai thotë se Izraeli si një vend me ndikim të rëndësishëm politik, ushtarak dhe të sigurisë do ta ndihmojë Kosovën në segmente të caktuara duke krijuar ura lidhëse me shumë vende brenda spektrit të gjerë politik në NATO.
“Në aspektin e inteligjencës, Kosova do të përfitojë nga raportet që janë krijuar në vazhdimësi në këtë dekadë që kemi lënë pas dhe fuqizimi i saj në arenën ndërkombëtare të inteligjencës në bashkëpunim me CIA-n dhe drejtorin e saj të ri”, përfundon për “Bota sot” eksperti i sigurisë, Drizan Shala.
