Çështja e ndryshimeve të mundshme gjeopolitike, ditëve të fundit ka marr vëmendjen e gjithë botës, gati më shumë se asnjëherë më parë.
Në raport me këto zhvillime nuk po qëndron indiferente as Kosova. Shteti ynë ka një çështje të pazgjidhur ende me Serbinë dhe për më keq ndodhet ende nën sanksione të Bashkimit Evropian që nga viti 2023.
Raportet me Shtetet e Bashkuara të Amerikës nuk kanë qenë në ditët e tyre më të mira kohët e fundit.
Ende nuk dihet nëse me ardhjen e administratës së re të Presidentit të rizgjedhur Donald Trump, nëse këto raporte do të zbehen tutje apo do të forcohen.
Por, qytetarët e Kosovës dhe skena politike në përgjithësi vazhdojnë ta konsiderojnë si jetike ruajtjen dhe forcimin e miqësisë me SHBA-të.
E pikërisht një figurë e emëruar nga Presidenti Donald Trump, po vlerësohet se mund të ketë ndikim të madh në ruajtjen dhe forcimin e lidhjes Kosovë-SHBA.
Në një prononcim për gazetën "Bota Sot", analisti Qani Shabani ka analizuar mundësitë dhe sfidat që paraqet emërimi i John Ratcliffe si Drejtor i CIA-s në administratën e dytë të Donald Trump për çështjen e Kosovës.
Sipas Shabanit, ky zhvillim mund të ketë ndikim të rëndësishëm për Kosovën, për shkak të historisë së Ratcliffe me lobimin për shqiptarët dhe qëndrimit të tij të ashpër ndaj ndikimit rus në Ballkan.
Shabani thekson se Ratcliffe, gjatë karrierës së tij, ka treguar mbështetje të fortë për shqiptarët, veçanërisht si kongresmen dhe më pas si Drejtor i Inteligjencës Kombëtare.
“Emërimi i John Ratcliffe si Drejtor i CIA-s në administratën e dytë të Donald Trump mund të ketë ndikim të rëndësishëm në çështjen e Kosovës, për shkak të historisë së tij të lobimit për shqiptarët dhe qëndrimit të tij të ashpër ndaj ndikimit rus në Ballkan. Më poshtë është një analizë e fortë mbi mundësitë dhe sfidat që paraqet ky zhvillim për Kosovën.
1. Pse John Ratcliffe mund të ndihmojë Kosovën?
Ratcliffe ka treguar mbështetje për shqiptarët në të kaluarën, sidomos si kongresmen në vitin 2017. Gjatë mandatit të tij si Drejtor i Inteligjencës Kombëtare (DNI) në 2020, ai ishte një nga figurat që paralajmëronte për rrezikun e ndikimit rus dhe kinez në Ballkan. Me rolin e tij të ri në CIA, ai mund të ndikojë në politikën e jashtme të Trump dhe në mënyrën se si SHBA e trajton çështjen e Kosovës në dialogun me Serbinë”, ka potencuar ai.
Analisti thekson se Ratcliffe mund të përdorë ndikimin e tij për të mbështetur sovranitetin e Kosovës, duke e këshilluar Trumpin për një politikë më të fuqishme pro-Kosovës. Gjithashtu, ai mund të luajë një rol kyç në neutralizimin e ndikimeve ruse dhe kineze në rajon dhe të forcojë mbështetjen diplomatike për Kosovën.
“Faktorët që e bëjnë Ratcliffe një aleat të mundshëm për Kosovën:
Përvoja në inteligjencë dhe siguri kombëtare – si Drejtor i CIA-s, ai ka qasje në informacion të klasifikuar mbi zhvillimet në Ballkan dhe mund të luajë një rol kyç në përcaktimin e qasjes amerikane ndaj Kosovës.
Qëndrimi i tij i ashpër kundër Rusisë dhe Kinës – Ratcliffe ka qenë një kritik i madh i ndikimit rus në rajon, që është një faktor kyç në mbështetjen për Kosovën kundër ndërhyrjes serbo-ruse.
Afërsia e tij me republikanët dhe Trump – Ai ka ndikim të drejtpërdrejtë te Presidenti Trump dhe mund të përdorë këtë ndikim për të përmirësuar pozicionin e Kosovës në negociatat me Serbinë”, ka shtuar analisti Qani Shabani.
Po ashtu, Shabani ka treguar se si mund të ndikojë Ratcliffe në një marrëveshje të favorshme për Kosovën.
Sipas tij, nëse Ratcliffe angazhohet seriozisht për Kosovën, ai mund të përdorë disa strategji kyçe për të ndikuar në dialogun Kosovë-Serbi dhe për të siguruar që Kosova të mos humbasë terren në negociata.
“a) Sigurimi i një qasjeje më të fortë të Trump në mbështetje të Kosovës
Ratcliffe mund ta këshillojë Trumpin që SHBA të ndjekë një politikë të qartë dhe të fortë pro-Kosovës, duke:
Mbështetur sovranitetin dhe integritetin territorial të Kosovës, duke kundërshtuar çdo lloj ndarjeje territoriale ose zgjidhje që dëmton Kosovën.
Rritur presionin ndaj Serbisë për të njohur pavarësinë e Kosovës, duke përdorur mekanizma ekonomikë dhe diplomatikë për të ndikuar në politikën e Beogradit.
Forcuar praninë ushtarake amerikane në Kosovë përmes zgjerimit të bazës Bondsteel, duke e bërë Kosovën një faktor të pazëvendësueshëm në politikën e sigurisë amerikane.
b) Roli i CIA-s në neutralizimin e ndikimit rus dhe kinez në Ballkan
Ratcliffe mund të përdorë CIA-n për të frenuar ndikimin rus në Serbi dhe rajon, duke ekspozuar dhe neutralizuar operacionet destabilizuese të Moskës në Ballkan.
Ai mund të ndihmojë në zbulimin e ndikimit kinez në investimet strategjike në Serbi dhe të ushtrojë presion mbi Trumpin që të ndërmarrë veprime për ta kufizuar atë.
c) Mbështetja e Kosovës në rrafshin diplomatik”, është shprehur analisti.
Shabani ka theksuar gjithashtu se Ratcliffe mund të ndikojë në diplomacinë amerikane për të fuqizuar njohjen ndërkombëtare të Kosovës, duke i kërkuar administratës Trump të lobojë aktivisht për anëtarësimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare si OKB, INTERPOL dhe UNESCO.
“Ai mund të ndikojë në fuqizimin e aleancës me Izraelin, që tashmë e ka njohur Kosovën, si një faktor që mund të ndihmojë në mbështetje më të gjerë diplomatike”, ka shtuar analisti.
Megjithatë, Shabani paralajmëron edhe disa sfida dhe rreziqe, përfshirë mundësinë që Trump të kërkojë një marrëveshje të shpejtë dhe kompromis me Serbinë, që mund të dëmtojë interesat e Kosovës.
“3. Sfida dhe rreziqet e mundshme
Megjithëse Ratcliffe ka potencialin për të ndihmuar Kosovën, ka edhe disa sfida dhe rreziqe që duhen marrë në konsideratë:
Trump ka një qasje transaksionale ndaj politikës së jashtme, që do të thotë se ai mund të kërkojë një marrëveshje të shpejtë dhe kompromis me Serbinë, edhe nëse kjo dëmton Kosovën.
Serbia ka lidhje të forta me republikanët dhe Trumpin, dhe mund të përpiqet të përdorë këtë ndikim për të nxjerrë përfitime në negociata.
Ratcliffe mund të përqendrohet më shumë në sfidat globale dhe jo aq shumë në Ballkan, duke lënë Kosovën jashtë prioriteteve të CIA-s”, potencoi ai.
Ai rekomandon që Kosova të vazhdojë të forcojë lobimin e saj në qarqet republikane dhe të angazhohet ngushtë me administratën Trump për të maksimizuar përfitimet nga ky zhvillim.
Shabani përfundon se Kosova duhet të krijojë një aleancë të fortë me SHBA-në, duke ofruar iniciativa që mund të rrisin vlerën strategjike të Kosovës për administratën e re amerikane.
“4. Çfarë duhet të bëjë Kosova tani?
Për të maksimizuar përfitimet nga emërimi i Ratcliffe dhe për të siguruar një marrëveshje të favorshme, Kosova duhet të veprojë me një strategji të qartë:
Forcimi i lobimit te republikanët – Kosova duhet të punojë me senatorë dhe kongresmenë të afërt me Trumpin dhe Ratcliffe për të siguruar mbështetje të qëndrueshme.
Angazhimi me administratën e re që nga tani – Politikanët dhe diplomatët e Kosovës duhet të sigurohen që Ratcliffe dhe zyrtarët e tjerë të kenë informacionin e duhur për rëndësinë strategjike të Kosovës.
Ndërtimi i një aleance më të fortë me SHBA-në – Kosova duhet të ofrojë iniciativa për të forcuar bashkëpunimin ekonomik dhe ushtarak me Amerikën, si një mënyrë për të rritur vlerën e saj për administratën Trump”, përfundoi ai.
John Ratcliffe ka qenë pjesë e asaj që quhet establishmenti republikan, duke shërbyer për George W. Bush dhe Mitt Romney. Por ai ka qenë gjithashtu një mbështetës i fortë i Presidentit Trump që nga marrja e tij e detyrës.
