Kryeministri Edi Rama ka ndarë një artikull të CNN Travel, të dedikuar shndërrimit të bunkerëve sesi nga të zymtë dhe nga një kujtim i errët, u kthyen në asete turistike.
“Zhytuni në të kaluarën e errët të Shqipërisë, të shndërruar në një të tashme mjaft gjallëruese! Bunkerët dikur të zymtë tani nxisin rritjen tonë të pandalshme të turizmit. Është e mrekullueshme të shohësh CNN duke shfaqur këtë udhëtim tonin”-shkruan Rama krahas artikullit të CNN Travel.
Artikulli i CNN Travel
Nëse kalon pranë shtëpisë së diktatorit komunist të Shqipërisë, Enver Hoxha, në qendër të Tiranës, mund të mos e kuptosh as që është aty. Nuk ka asnjë shenjë që tregon rëndësinë historike të saj. Shtëpia me dy kate, e thjeshtë për standardet e diktatorëve, duket sikur po rinovohet, në vend që të ruhet, me dritaret e saj të gjera të mbuluara nga shirita ngjitës për piktorë. Shtëpia ka qenë e hapur për publikun vetëm për një periudhë të shkurtër në vitin 2018, dhe pak njerëz kanë mundur ta vizitojnë që nga ajo kohë.
Gjendja aktuale e shtëpisë së Hoxhës përmbledh ndjenjat e shumicës së shqiptarëve për vitet komuniste. Pas një traume kolektive nga mizoria e regjimit, shumë do të preferonin ta harronin që ai ka ekzistuar ndonjëherë.
Gjatë kulmit të regjimit komunist, Hoxha, i njohur për paranojën dhe izolimin e tij ekstrem, mbylli kufijtë e Shqipërisë, vrau ata që përpiqeshin të largoheshin, dhe ndihmoi në ndërtimin e mjaft bunkereve për të strehuar çdo familje në vend. Mungesa e besimit të regjimit ndaj aleatëve komunistë, përdorimi i mbikëqyrjes shtetërore dhe brutaliteti në stilin Stalinist e bënë Shqipërinë të marrë një nofkë të padëshiruar (por jo të pavërtetë) si “Koreja e Veriut e Europës.”
Pas përfundimit të regjimit të tmerrshëm të Hoxhës në vitin 1985 – dhe pas rënies së regjimit komunist në vitet ’90 – Shqipëria trashëgoi deri në 221,143 bunkere dhe objekte ushtarake, që për dekada shërbyen si kujtesa solemne të ditëve më të errëta — deri kohët e fundit.
Sot, Shqipëria po përjeton një ringjallje të turizmit, të mbështetur nga sipërmarrës dhe emigrantë që po kthehen, të cilët po u japin një jetë të dytë strukturave ushtarake komuniste që dikur shërbenin për të strehuar armët e luftës.
Për të riatdhesuar historinë e tyre dhe për të rikthyer traditat që u ishin vjedhur, shqiptarët tani po i përdorin bunkeret dhe ish-kazerma ushtarake si restorante që shërbejnë ushqime dhe verë tradicionale, si ambiente interesante për shtëpi pritjeje, muze artesh dhe historie, dhe madje edhe studiot e tatuazheve.
Edhe pse Shqipëria është ende në proces të grumbullimit të copave të saj nga pasojat e periudhës komuniste, është e qartë se disa janë të vendosur të marrin përsipër kontrollin e historisë dhe të mos lejojnë që e kaluara e errët e vendit të përcaktojë identitetin e tij.
