Nevojat e pushtetit lokal për infrastrukturë sidomos për të lidhur zonat rurale më qendrat urbane janë të mëdha, por bashkitë shqiptare po dështojnë të përmbushin angazhimet buxhetore për investimet.
Ministria e Financave ka raportuar se përgjatë 9 -mujorit 2024 bashkitë shpenzuan 12 miliardë lekë për investime kapitale nga 46 miliardë që ishte fondi vjetor. Për 9 muaj u alokua vetëm 26 për qind e planit vjetor dhe në 3 muajt e fundit është në dispozicion 74 % e fondit të investimeve.
Situata me realizimin e investimeve vjen më e përkeqësuar se një vit më parë. Në vitin 2024 evidentohet një rënie e ndjeshme e peshës së shpenzimeve për investime në totalin e buxhetit vendor (17.8%), nga 23 % në të njëjtën periudhë të vitit 2023.
Gjatë 9 mujorit 2024, sipas natyrës ekonomike, bashkitë kanë përdorur rreth gjysmën e shpenzimeve për personelin (Paga dhe Sigurime 49.5%), duke u rritur peshën e këtyre shpenzimeve krahasuar me të njëjtën periudhe të një viti më pare si rrjedhojë e rritjes së pagave në muajin korrik.
Shpenzimet e përgjithshme të bashkive kanë ruajtur një trend normal, porse struktura e shpenzimeve është përkeqësuar më tej shpenzimet për investime dhe janë rritur ato për personelin.
Peshën në më të madhe të shpenzimeve të pushtetit vendor e ka bashkia e Kryeqytetit.
Bashkia Tiranë ka shpenzuar 15.3 miliard lekë ose rreth 31.6% të totalit të shpenzimeve të pushtetit vendor në 9-mujor.
Në totalin e shpenzimeve të veta për 9-mujorin bashkia Tiranë 40 % i ka çuar për personelin (paga dhe sigurime), 35% për shpenzime operative, 17% për investime kapitale dhe 8 % të tjera.
Të 60 bashkitë e tjera të marra sëbashku, kanë shpenzuar rreth 33.2 miliardë lekë ose 68.4% të totalit të shpenzimeve të qeverisjes vendore në nivel kombëtar për 9 mujorin 2024.
Ky grup i bashkive ka një peshë të madhe të shpenzimeve të personelit, duke rezultuar mesatarisht gjatë kësaj periudhe me rreth 54% të totalit të shpenzimeve, shpenzimeve operative, (24%), dhe më pas vinë shpenzimet për investime (18%).
Gjatë vitit 2023 të dhënat për investimet e bashkive tregojnë se, nga totali i programuar prej 48 miliardë lekësh (460 mln euro) janë investuar vetëm 45% e tyre, një vlerë 26 miliardë lekë (252 mln euro). Nga 5228 projekte në total të programuara për t’u financuar më 2023, janë financiar më pak se gjysma, ose vetëm 2546 projekte.
Në një kohë që fondet e bashkive mbeten stok pa u realizuar, rajone të tëra rurale në të gjithë vendin janë duke u shpopulluar, si rezultat i mungesës së infrastrukturës, rrugore, shëndetësore dhe shkollave. Ketë vit situata me realizimin e investimeve kapitale është edhe më problematike, sipas të dhënave të 9-mujorit.
