Kostoja e ulët e pushimeve në avantazhet e destinacionit
Turizmi është një nga degët kryesore të ekonomisë shqiptare dhe ka qenë në zhvillim të vazhdueshëm vitet e fundit duke pasur parasysh ardhjet në rritje nga jashtë dhe përmirësimin e vendit si destinacion ndërkombëtar.
Tregues është fakti, sipas të dhënave të Shërbimit Statistikor të vendit fqinj, se për periudhën janar-maj, ardhjet e turistëve të huaj në Shqipëri janë rritur me 38.2%, duke arritur në 3.3 milionë nga 2.39 milionë në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Vetëm në muajin maj, ardhjet e turistëve të huaj u rritën me 38,1% në 973,688 nga 705,079 në të njëjtin muaj të 2023.
Gjithçka tregon se në vitin 2024 Shqipëria do të shënojë një rekord të ri në ardhjet ndërkombëtare të turistëve. Një studim përkatës i kryer nga Zyra e Çështjeve Ekonomike dhe Tregtare të Ambasadës së Greqisë në Tiranë është veçanërisht informuese për zhvillimet në turizmin shqiptar.
Në vitin 2023, ardhjet e turistëve të huaj arritën nivelet historike prej 10.1 milionë, duke tejkaluar rekordin e një viti më parë (7.5 milionë). Ky zhvillim padyshim krijoi një klimë euforie edhe për vitin 2024, e cila pritet të jetë veçanërisht premtuese, duke pasur parasysh flukset gjithnjë në rritje. Tendenca në rritje i atribuohet një kombinimi faktorësh, si promovimi i duhur i vendit jashtë, krijimi i një klime tërheqëse biznesi-investuese, kostoja relativisht e ulët e pushimeve, si dhe riorientimi i preferencave të turistëve të huaj drejt të rejave dhe destinacione “të panjohura” pas përfundimit të pandemisë.
Hapja e tregjeve të reja evropiane
Veçanërisht vihet re se tashmë ardhjet në Shqipëri vijnë jo vetëm nga vendet fqinje të Ballkanit, por edhe nga ato të tjera evropiane (p.sh. Polonia, Çekia, vendet skandinave etj.), të cilët tërhiqen kryesisht nga malli mbresëlënës, peizazhet, bukuritë natyrore të plazheve të Adriatikut dhe Jonit dhe një kryeqytet i lulëzuar, Tirana, të cilin ata janë kuriozë ta njohin nga afër. Është indikative, bazuar në të dhënat përkatëse të Shërbimit Statistikor, se ndër kriteret që i kanë shtyrë shtetasit e huaj të vizitojnë vendin fqinj në vitin 2023, pjesa dërrmuese (85%) ka qenë rekreacioni, me një diferencë të madhe në krahasim me arsyet e tjera (profesionale. , kulturore, shëndetësore, etj.). Rritjen e interesit për njohjen e vendit dhe kulturës së tij e tregon edhe rritja e kohëzgjatjes mesatare të qëndrimit në 3.7 ditë, krahasuar me 2.6 ditë përkatësisht në vitin 2022.
Gjithashtu, në vitin 2023, fjetjet në akomodime turistike në Shqipëri u rritën ndjeshëm krahasuar me vitin 2022 (56.8%) dhe 2019 (84.7%), pra para fillimit të kufizimeve pandemike. Ky element është veçanërisht i rëndësishëm, duke pasur parasysh se në vendet anëtare të BE-së ndryshimi përkatës ishte 6.1% krahasuar me 2022 dhe 2019 (1.4%). Duhet theksuar gjithashtu se në të njëjtin vit Shqipëria ishte në vendin e parë (81.7%), përsa i përket fjetjeve nga vizitorët e huaj, dhe në vendin e dytë (90.3%), për sa i përket fjetjeve nga vizitorët vendas pas Islandës (109.3). %).
Udhëtimet e shqiptarëve jashtë vendit
Megjithatë, një rritje e ndjeshme shfaqet jo vetëm për sa i përket flukseve turistike nga jashtë drejt Shqipërisë, por edhe anasjelltas. Në mënyrë indikative, largimet e shtetasve shqiptarë jashtë vendit gjatë gjashtëmujorit të parë të vitit 2023 arritën në total 3,024,102, pra 20% më shumë se në të njëjtën periudhë të një viti më parë. Ky element, pra, sugjeron se “hapja” e tregut të turizmit shqiptar ndërkombëtarisht nuk ka të bëjë vetëm me flukset drejt vendit, por edhe anasjelltas, si dhe interesi gjithnjë në rritje nga ana e vendasve për të vizituar vendet e tjera.
Sipas të dhënave të Ministrisë Shqiptare të Turizmit dhe Mjedisit lidhur me vendet e origjinës së të ardhurve nga jashtë në vitin 2023, Kosova kryeson listën me 4.4 milionë e 43% të totalit, që mund t’i atribuohet afinitetit kombëtar dhe kulturor mes të dy vendeve, siç manifestohet përmes bashkëpunimit të tyre në një gamë të gjerë fushash (p.sh. politikë, ekonomi, arsim, etj.). Ky rast forcohet edhe më shumë nëse merret parasysh se numri i kosovarëve që kanë vizituar Shqipërinë është me rritje mbresëlënëse (67%) në vitin 2023 krahasuar me vitin 2022.
Gjithashtu, sipas të njëjtave të dhëna, në vend të dytë është Italia, me rreth 1 milion turistë dhe 9% e totalit, e ndjekur nga dy vende të tjera që tradicionalisht kanë marrëdhënie të ngushta ekonomike dhe politike me Shqipërinë, Maqedonia e Veriut dhe Greqia, të cilat ishin në vendi i tretë dhe i katërt, me një rritje të vizitorëve përkatësisht me 10% dhe 38% krahasuar me vitin 2022. Vlen gjithashtu të theksohet se në vendin e pestë në listën përkatëse figuron Mali i Zi, një vend tjetër fqinj, ardhjet nga i cili janë rritur me 44% në 2023, ndërsa Gjermania vijon në vendin e gjashtë me 312,000 dhe 3% të të gjithë ardhjeve, duke shënuar një rritje mbresëlënëse (66%). Gjithashtu, duhet theksuar se në vitin 2023, ndër vendet me rritjet më të mëdha për sa i përket hyrjes së shtetasve të tyre në Shqipëri janë Kina (177%), Turqia (110%) dhe Finlanda (105%). Për sa i përket origjinës së ardhjeve sipas kontinentit, 9,727,538 u regjistruan nga Evropa (rreth 91%), 240,985 nga Amerika (5%), 122,459 nga Azia (3%), 11,120 nga Afrika%) dhe 2,617 nga Oqeania (1%) .
Rritja e flukseve turistike në vend nga jashtë në vitin 2023 shihet edhe përmes mbërritjeve të regjistruara në Aeroportin Ndërkombëtar të Tiranës, i vetmi aeroport ndërkombëtar në vend për momentin, ku u regjistrua një rritje prej 40% krahasuar me vitin 2022, duke arritur në total 7.25 milionë. Vendet me përqindjen më të lartë të pasagjerëve ishin, sipas radhës, Italia (44%), Gjermania (13%), Britania e Madhe (8%), Turqia (6%) dhe Greqia (4%).
Në veçanti, Italia me mbi 3.1 milionë pasagjerë ishte në vend të parë, duke konfirmuar lidhjet tradicionalisht të ngushta mes dy vendeve, e ndjekur nga Gjermania me 1 milion, duke reflektuar kërkesën e lartë për udhëtime mes dy vendeve, ndërsa në vendin e tretë me mbi 500 mijë ishte Mbretëria e Bashkuar.
Theksohet se numri gjithnjë në rritje i fluturimeve detyroi Autoritetin e Menaxhimit të Aeroportit të Tiranës që në vitin 2023 të procedojë me zhvillimin e projekteve të rëndësishme të ndërhyrjes, si zgjerimi i terminalit, mirëmbajtja e pistës dhe rritja e parkimit të të dy avionëve, hapësirat dhe ndenjëset për mbërritjet dhe nisjet e pasagjerëve me 37%, duke arritur në një total prej 4.2 milionë në 2023 krahasuar me 3 milionë në 2022. Ky fakt lehtësoi linjat ajrore me kosto të ulët si Jazeera e Kubës, Wizz Air e Hungarisë, Ryanair e Irlandës dhe të tjera. 2023 linja direkte midis Tiranës dhe destinacioneve të njohura evropiane (p.sh. Londër, Bruksel, Romë, Paris, Stokholm, Bukuresht, Pragë, etj.) duke krijuar kështu kushtet për lidhjen e Shqipërisë edhe me destinacione më të largëta.
Në qendër të interesit turistik është Riviera Shqiptare
Zona turistike më e pëlqyer, sidomos gjatë muajve të verës, është e ashtuquajtura “ Riviera Shqiptare ”, e cila ndodhet në kufijtë e prefekturës së Vlorës. Ka vendpushime të shquara plazhi, si Saranda, Ksamili, Drymadhes dhe Himara, si dhe atraksione me vlera të rëndësishme ekologjike dhe historike, si Liqeni i Nartës, Parku Kombëtar i Logarasë dhe Parku Kombëtar i Butrintit, i cili mbrohet në në të njëjtën kohë si një monument i trashëgimisë kulturore nga UNESCO, si dhe një ligatinë. Gjithashtu, duhet theksuar se vitet e fundit Shqipëria ka parë zhvillimin e formave të reja të turizmit (p.sh. agroturizmi, ekoturizmi, kulinaria, luksi, etj.) që synojnë njerëzit që janë të interesuar jo vetëm për pushimet në kuptimin tradicional, por duan të njohin më gjerë vendin dhe traditat e tij.
Tërheqja e investimeve të huaja turistike
Një rol të veçantë në zhvillimin e sektorit ka luajtur edhe formimi i një mjedisi të favorshëm biznesi që kontribuon në tërheqjen e investimeve të huaja turistike.
Në veçanti, “Ligji aktual i Turizmit” ofron trajtim të veçantë për subjektet që operojnë në sektorin specifik, të cilëve u jepet një “status i veçantë tatimor” duke i lejuar kompanitë e huaja të interesuara për të investuar në Shqipëri të kryejnë aktivitete duke mbajtur 100% të aksioneve të tyre, bazuar në ligjet për “Investimet e Huaja” dhe “Investime Strategjike”.
Në të njëjtin kuadër është edhe miratimi i ligjit për kompanitë fillestare në fushën e teknologjisë dhe inovacionit që lidhen drejtpërdrejt me zhvillimin e të gjitha formave të turizmit, duke qenë se ato ofrojnë mjete për të promovuar vendin jashtë dhe për të tërhequr. më shumë turistë. Gjithashtu, strategjia e qeverisë shqiptare për periudhën 2024-2030 përfshinte si zhvillimin e turizmit të nivelit të lartë, ashtu edhe përmirësimin e përgjithshëm të infrastrukturës turistike, me qëllim që ta bënte vendin lehtësisht të aksesueshëm jashtë vendit dhe të funksiononte si një destinacion turistik gjatë gjithë vitit. Investimet në infrastrukturë, si aeroporte, marina, porte dhe autostrada, synojnë lidhjen e drejtpërdrejtë midis destinacioneve turistike rajonale dhe kryeqytetit, duke formuar një peizazh investimi tërheqës për ata që janë të interesuar të operojnë në tregun shqiptar.
