Të ushqyerit shëndetshëm në përgjithësi lidhet me një sistem kardiovaskular më të shëndetshëm
Edhe pse të ushqyerit luan një rol kyç në ruajtjen e shëndetit të zemrës, ajo mund të jetë dekurajuese dhe konfuze kur ndjekim zakone të shëndetshme të të ngrënit dhe ende kemi nivele të larta të kolesterinës.
Kolesterina është një substancë yndyrore e prodhuar nga mëlçia jonë dhe e cila futet në trup edhe nëpërmjet disa ushqimeve me origjinë shtazore.
Është jetike për formimin e membranave qelizore, vitaminës D dhe disa hormoneve në trup, por kolesterina e tepërt mund të rrisë rrezikun e problemeve të zemrës.
Kuptimi i kolesterinës
Kolesterina është një substancë që trupi ynë e përdor për prodhimin e disa hormoneve, sintezën e vitaminës D dhe ndërtimin e membranave qelizore.
Ne kemi nevojë për një nivel të caktuar të kolesterinës për një shëndet optimal, por nivelet e larta të kolesterinës përbëjnë rrezik për shumë sëmundje të zakonshme të zemrës.
Lipoproteinat në gjakun tonë e bartin kolesterolin përmes qarkullimit të gjakut. Lipoproteina me densitet të ulët (LDL) shpesh quhet kolesterol “i keq”, ndërsa lipoproteina me densitet të lartë (HDL) quhet kolesterol “i mirë”. Nëse kemi nivele të larta LDL, kolesteroli mund të grumbullohet brenda mureve të arterieve tona, gjë që ngushton arteriet dhe e detyron zemrën tonë të punojë më shumë për të pompuar gjakun nëpër trup.
Dieta nuk është i vetmi faktor që ndikon në nivelin e kolesterolit
Dieta jonë luan një rol kyç në menaxhimin e kolesterolit. Për shembull, konsumimi i shumë ëmbëlsirave dhe ushqimeve të përpunuara mund të ndikojë negativisht në nivelin e triglicerideve dhe rrjedhimisht në shëndetin e përgjithshëm të zemrës.
Disa ushqime, të tilla si mishi i përpunuar, produktet e pjekura dhe ushqimet e skuqura, përmbajnë nivele të larta të yndyrave të ngopura dhe yndyrave trans. Nëse konsumojmë shumë nga këto ushqime, nivelet tona të kolesterolit mund të bëhen shumë të larta. Ushqimet më të shëndetshme që përmbajnë yndyra të ngopura përfshijnë mishin dhe produktet e qumështit nga lopët e ushqyera me bar dhe të rritura në kullota.
Nga ana tjetër, disa ushqime mund të ndihmojnë në uljen e niveleve të kolesterolit në gjak. Drithërat, arrat, perimet dhe frutat mund të ndihmojnë në mbajtjen e niveleve të LDL-së në kontroll – por edhe nëse ushqehemi shëndetshëm, është ende e mundur që të kemi kolesterol të lartë.
Ka faktorë të tjerë që kontribuojnë në nivelet e larta të kolesterolit, si:
Gjenetika: Një histori familjare e kolesterolit të lartë mund të rrisë ndjeshëm rrezikun e kolesterolit të lartë, edhe me përpjekjet tona më të mira për të ngrënë shëndetshëm.
Mosha: Nivelet e kolesterolit zakonisht rriten me moshën. Meshkujt janë përgjithësisht në rrezik më të lartë se gratë para menopauzës, por pas menopauzës, rreziku i grave rritet për shkak të ndryshimeve hormonale.
Pesha: Të qenit mbipeshë ose obez mund të kontribuojë në rritjen e niveleve të kolesterolit. Pesha e tepërt mund të prishë ekuilibrin e yndyrës në trupin tonë dhe të ndikojë në kolesterolin LDL, pavarësisht nga dieta jonë.
Mënyra e jetesës ulur: Mungesa e aktivitetit fizik mund të ndikojë në mënyrën se si trupi ynë metabolizon yndyrën, duke çuar në nivele më të larta LDL dhe nivele më të ulëta HDL.
Pirja e duhanit: Pirja e duhanit dëmton enët tona të gjakut dhe ul nivelet e HDL, duke na bërë më të ndjeshëm ndaj kolesterolit të lartë LDL.
Çfarë mund të bëjmë për të ulur kolesterolin e lartë?
Nëse kemi kolesterol të lartë pavarësisht një stili jetese të shëndetshëm, është e rëndësishme të konsultohemi me një endokrinolog. Në fillim, është e rëndësishme të vlerësohet stili aktual i jetesës së secilit pacient individualisht. Është e rëndësishme të theksohet se aktiviteti i rregullt fizik mund të ketë një efekt pozitiv në nivelet e kolesterolit, duke rritur kolesterolin HDL dhe duke pasur efektin më të mirë në shëndetin e përgjithshëm kardiovaskular. Edhe nëse tashmë ushqehemi shëndetshëm, mund të ketë vend për përmirësim.
Le të përqendrohemi në ngrënien e ushqimeve që janë të mira për zemrën, si frutat, perimet, drithërat dhe proteinat pa yndyrë. Le të eliminojmë plotësisht yndyrat trans dhe të kufizojmë marrjen e karbohidrateve të rafinuara si buka e bardhë, biskotat dhe patatinat, thonë ekspertët.
Nëse pesha e tepërt është një faktor rreziku, humbja e peshës përmes një kombinimi të një diete të shëndetshme dhe aktivitetit të rregullt fizik mund të ndihmojë në uljen e niveleve të kolesterolit. Nëse pini duhan, lënia e duhanit është një nga mënyrat më të mira për të përmirësuar nivelet e kolesterolit dhe për të zvogëluar rrezikun e sëmundjeve të zemrës.
Në varësi të ashpërsisë së niveleve të kolesterolit dhe rreziqeve shoqëruese, mjekët mund të përshkruajnë barna të tilla si statina që mund të ndihmojnë në uljen e kolesterolit LDL dhe rritjen e kolesterolit HDL. Në fund, monitorimi i rregullt i niveleve të kolesterolit, nëpërmjet analizave të gjakut, është vendimtar për të monitoruar efektivitetin e trajtimit dhe për të bërë korrigjime të caktuara.
Kolesteroli i mirë: A e mbron zemrën në mënyrë të sigurt nivelet më të larta?
Kolesteroli i lartë mund të jetë konfuz – veçanërisht kur ndiqni një dietë dhe mënyrë jetese të shëndetshme. Duke kuptuar faktorët që kontribuojnë dhe duke marrë disa masa, ne mund të ulim nivelet tona të kolesterolit dhe të përmirësojmë shëndetin tonë të përgjithshëm.
Shënim: Ky tekst është informativ dhe nuk zëvendëson këshillën e mjekut. Në rast dyshimi, konsultohuni me mjekun tuaj.
