LIVE: “Ky është fundi i Putinit”, ja shtetet ku mund të fshihet kreu i Wagnerit – vjen paralajmërimi i fortë nga Amerika!

Pas 24 orësh rebelimi në Rusi, kriza duket se ka fikur. Destinacioni tjetër i shefit të grupit Wagner, Yevgeny Prigozhin, raportohet të jetë Bjellorusia pasi u arrit një marrëveshje me liderin e fortë të atij vendi, Alexander Lukashenko, përcjell Bota sot.

Sa për presidentin rus Vladimir Putin: Epo, ai duket se i ka mbijetuar një prej sfidave më serioze ndaj sundimit të tij autoritar në vitet e fundit.

Por një numër vëzhguesish të Kremlinit - si në Rusi ashtu edhe jashtë saj - thonë se Putini është mavijosur keq nga një qëndrim i tillë publik me Prigozhin, i cili dikur ishte një mbështetës shumë besnik dhe madje i mbiquajtur "kuzhinieri i Putinit" për kontratat e ushqimit që i kishte dhënë nga Moska.

Dhe Putini tani ka humbur gjithashtu monopolin e tij për të përdorur forcën: Kjo u tregua mjaft spektakolare nga Prigozhin kur ai mori kontrollin e vendeve ushtarake në dy qytete të mëdha ruse.

Të shtunën në mëngjes, një Putin me pamje të ashpër mbajti një fjalim televiziv mbarëkombëtar, duke akuzuar Prigozhin për një "thikë pas shpine" dhe tradhti.

Putin nuk është parë në publik që nga ajo kohë, dhe të shtunën vonë, zëdhënësi i tij Dmitry Peskov tha se asnjë fjalim i ri presidencial nuk ishte duke u planifikuar në të ardhmen e afërt.

Ukraina juglindore është goditur nga një valë tjetër sulmesh me raketa.

Shpërthimet shkatërruan ndërtesat, kryesisht të banimit, ndërsa banorët kanë mbetur të tmerruar.

“Në fillim u tronditëm, mund ta imagjinoni diçka të tillë? Kur shihni foto ose dëgjoni diçka është një gjë, por ta përjetoni vetë është dërrmuese. Ju nuk mund ta përshkruaj këtë”, tha Larisa Volodila-banore.

Sulmi ndodhi gjatë natës në zonën e Dnipropetrovsk dhe shkaktoi dëme të shumta kudo.

Deri më tani nuk raportohet për viktima, ndërsa tetë persona kanë kërkuar ndihmë mjekësore, katër prej tyre janë shtruar në spital. Dy nga tetë të lënduarit janë fëmijë, ndërsa tashmë po marrin trajtimin e nevojshëm.

“Pushtuesit rusë nisën një sulm tinëzar me raketa në qytetin tonë gjatë natës. Fatkeqësisht, njëra prej raketave goditi një zonë të banuar, ndërsa njerëzit pushonin në shtretërit e tyre. Si rezultat i këtij sulmi me raketa, katër shtëpi banimi u shkatërruan dhe 25 u dëmtuan“, tha Igor Getalo-shef i koordinimit operacional në qendër të Shërbimit Shtetëror të Emergjencave.

Në terren janë vendosur ekipet e shpëtimit, të cilët po ndihmojnë të prekurit nga sulmet.

Presidenti rus Vladimir Putin ka pësuar “një goditje vdekjeprurëse”, sipas një gjenerali amerikan në pension, pavarësisht marrëveshjes së dukshme që do të shohë shefin e Wagner, Yevgeny Prigozhin të largohet për në Bjellorusi.

“Ka dy beteja ekzistenciale që po zhvillohen në këtë luftë Rusi-Ukrainë”, ka thënë gjenerali amerikan në pension Peter Zwack, shkruajnë mediat e huaja.

“Njëra është qëndrueshmëria e mbijetesës, ekzistenca e një shteti ukrainas. Tjetra është brenda Kremlinit dhe qëndrueshmëria e regjimit të Putinit”.

“Ajo që (Prigozhin) ka bërë është që ka përçarë rusët, i ka bërë ata të grinden publikisht… Kjo besoj se është një goditje vdekjeprurëse për Putinin dhe regjimin e tij”.

Ai i quajti ngjarjet që u panë në rrugët e Rusisë gjatë 36 orëve të fundit “të jashtëzakonshme”, duke shtuar se ekziston një “narrativë që i tregon popullatës kryesore se ky pushtim i Ukrainës ishte i gabuar”.

Zwack tha: “Dhe unë mendoj se në këtë aspekt, informacioni është se gënjeshtrat e Putinit të Rusisë po demaskohen”.

Marshimi i grupit mercenar Wagner drejt Moskës ringjalli një frikë të vjetër në Uashington: çfarë ndodh me rezervat bërthamore të Rusisë në rast të trazirave të brendshme?

Shefi i Wagnerit, Yevgeny Prigozhin, e ndërpreu rebelimin kundër regjimit pas një marrëveshjeje që ndërmjetësoi udhëheqësi bjellorus.

Kjo i uli shqetësimet e menjëhershme për një konflikt të madh brenda Rusisë, por sinjalizoi se pushteti i presidentit rus, Vladimir Putin, po dobësohet.

Imazhet e tankeve në rrugët e qyteteve ruse sollën në mendje grushtshtetin e dështuar të vitit 1991 nga linjat e ashpra komuniste, që rriti shqetësimet për sigurinë e arsenalit bërthamor sovjetik, thonë ish-zyrtarë të inteligjencës amerikane.

“Komuniteti i inteligjencës do të jetë super i fokusuar në rezervat bërthamore [ruse]”, thotë Marc Polymeropoulos, ish-oficer i lartë i CIA-s, që ka mbikëqyrur operacione klandestine të agjencisë në Evropë dhe Euroazi.

“Ju dëshironi të dini se kush e ka kontrollin e armëve bërthamore, sepse jeni të shqetësuar se terroristë ose njerëz të këqij si [udhëheqësi çeçen, Ramzan] Kadyrov mund të vijnë më pas”, thotë Daniel Hoffman, ish-oficer i lartë i CIA-s, i cili ka shërbyer si shef i stacionit të agjencisë në Moskë.

Kadyrov dërgoi mijëra forca të tij në Rostov-on-Don - qytet në jug të Rusisë, i pushtuar dhe më pas i braktisur nga luftëtarët e Prigozhinit - duke u zotuar se do të ndihmojë në shuarjen e revoltës.

Zyrtarët amerikanë thonë se nuk shohin ndonjë kërcënim të menjëhershëm për sigurinë e armëve strategjike dhe taktike të Rusisë.

Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, tha se marrëveshja që ktheu luftëtarët e Wagnerit në kampet e tyre, kishte për qëllim shmangien e konfrontimit dhe të gjakderdhjes.

“Ne nuk kemi parë ndonjë ndryshim në sistemimin e forcave bërthamore ruse”, tha një zëdhënës i Këshillit të Sigurisë Kombëtare në SHBA.

“Rusia ka përgjegjësi të veçantë për të mbajtur komandën dhe kontrollin e forcave të saj bërthamore dhe për të siguruar që të mos ndërmerren veprime që rrezikojnë stabilitetin strategjik”, tha ai.

Por, siguria e këtyre armëve është një shqetësim i vazhdueshëm për Uashingtonin.

Agjencitë e inteligjencës amerikane thanë në vlerësimin e tyre vjetor të kërcënimit, për 2023-shin, se “siguria bërthamore e Rusisë mbetet një shqetësim, pavarësisht përmirësimeve në mbrojtjen e materialeve dhe kontrollin e tyre”.

Zinxhiri i komandës bërthamore

Një skenar shqetësues është mundësia që një fraksion ushtarak fiton aftësi vendimmarrëse mbi disa prej armëve, nëse përçarjet për luftën në Ukrainë që i ekspozoi rebelimi i Prigozhinit, shpërthejnë sërish.

Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre pyeten se si do t’i përdorë armët ndonjë autoritet i ri, thotë Hoffman.

“Dhe ai mund të mos luajë me të njëjtat rregulla që i ka Putini”, thotë ai, duke vënë në dukje se si udhëheqësi rus nuk ka vepruar ndaj kërcënimeve bërthamore që ka bërë, në përgjigje të mbështetjes së Perëndimit për luftën e Ukrainës kundër forcave pushtuese ruse.

Arsenali bërthamor i Rusisë është më i madhi në botë. Sipas vlerësimeve të Federatës së Shkencëtarëve Amerikanë në vitin 2022, Rusia ka 5.977 koka bërthamore, krahasuar me 5.428 që vlerësohet se i ka SHBA-ja.

Mbledhja e informacioneve për strukturën komanduese të forcave strategjike të Rusisë dhe për sigurinë dhe aspektet e tjera të tyre ka qenë, prej kohësh, një nga prioritetet më të larta të agjencive të spiunazhit të SHBA-së, thonë ish-oficerët e CIA-s.

Kjo punë u bë më e vështirë me vendimin e Putinit, në gusht të vitit 2022, për të ndalur inspektimet e SHBA-së në vendet bërthamore të Rusisë, ashtu siç parashihte marrëveshja START-i i Ri.

Ky vendim bëri që Uashingtoni të varet shumë nga satelitët spiunë, për të vlerësuar sigurinë e vendeve të armëve bërthamore dhe lëvizjet e kokave bërthamore, thotë Polymeropoulos.

“Ky ka qenë gjithmonë një prioritet super i lartë i SHBA-së - informacionet për komandën dhe kontrollin e armëve bërthamore në Rusi”, thotë Hoffman.

“Ne të gjithë e dimë se janë të rrezikshme, prandaj i kemi pasur të gjitha ato traktate, ku kemi pasur shumë transparencë, e që tani janë zhdukur”, përfundon ai./REL

Banorët e Moskës ende kanë gjasa të përballen me ngjarjet dramatike që kanë parë që nga mbrëmja e së premtes.

Kërcënimi i menjëhershëm për ata që janë përgjegjës në Moskë – i një rebelimi të udhëhequr nga mercenarët e Wagner të udhëhequr nga Prigozhin ka kaluar.

Disa njerëz me të cilët BBC foli në kryeqytetin rus të shtunën thanë se nuk ishin shumë të shqetësuar për luftëtarët Wagner, të cilët, në atë kohë, kishin marrë rrugën për në Moskë.

Një moskovit i tha redaktorit të BBC në Rusi Steve Rosenberg se ata “nuk kishin parë ende asnjë tank, kështu që ne nuk do të shqetësohemi për këtë”.

Një tjetër i tha atij se ata u kishin mbijetuar tankeve në rrugët e Moskës në vitin 1991 kur Bashkimi Sovjetik ra, dhe në 1993 gjatë krizës kushtetuese, kështu që “ne do të mbijetojmë çfarëdo që të ndodhë sot”.

Një grua e quajtur Galina i tha Reuters: “Kjo nuk më frikëson aspak. Unë kam besim te presidenti dhe populli ynë.”

Por një tjetër banor Nikolai i kishte quajtur ngjarjet “të frikshme”. Ai i tha Reuters: “Është shqetësuese, si për ju ashtu edhe për të dashurit tuaj.”

Siç e dimë tani, kërcënimi i një avancimi në Moskë ka kaluar, por siguria mbetet e rreptë dhe urdhri që banorët të qëndrojnë në shtëpi dhe të mos shkojnë në punë të hënën është ende në fuqi.

Një aleat prej kohësh i presidentit rus Vladimit Putin ka kritikuar arrogancën e liderit të rebelimit Yevgeny Prigozhin, duke thënë se kjo mund të çojë në “pasoja të rrezikshme”.

Pas tëtheqjes së liderit të Wagnerit, udhëheqësi çeçen Ramzan Kadyrov pohoi gjithashtu se Prigozhin kishte vepruar nga “zemërimi” për një zinxhir marrëveshjesh biznesi të pasuksesshme, raporton BBC.

Kadyrov, udhëheqësi i republikës jugore ruse, tha se më herët kishte këshilluar edhe liderin e grupit Wagner që të linte mënjanë çështjet e tij.

“Kam biseduar me Prigozhinin, duke i kërkuar që të lërë ambiciet e tij të biznesit dhe të mos i përziejë me çështje me rëndësi kombëtare. Mendova se më dëgjoi, por më rezulton se ky zemërim tek ai vetëm sa është rritur gjatë gjithë kësaj kohe”.

Kadyrov u bëri thirrje të gjithë mercenarëve që të jenë “të matur” në vendimet e tyre – përndryshe sipas tij, kjo mund të çojë në “rezultate katastrofike”, paralajmëroi ai.

Presidenti amerikan Joe Biden deri më tani ka qëndruar i heshtur për ngjarjet në Rusi, përcjell Bota sot.

Shtëpia e Bardhë kishte thënë më herët të shtunën se Presidenti Biden dhe Zëvendës Presidentja Kamala Harris janë duke u informuar nga këshilltarët e lartë të sigurisë kombëtare gjatë gjithë ditës.

Na u tha gjithashtu se Biden u konsultua me këshilltarë të lartë dhe gjithashtu foli me liderët e Britanisë, Francës dhe Gjermanisë.

Mediat amerikane më vonë raportuan se ai kishte vonuar një udhëtim të planifikuar në Camp David për të marrë pjesë në një konferencë video me këshilltarët më të lartë të sigurisë - dhe se këshilltari i sigurisë kombëtare Jake Sullivan anuloi një udhëtim të planifikuar në Evropë në mënyrë që të mund të shoqëronte Biden në Camp David.

U raportua gjithashtu se Shefi i Shtabit të Përbashkët Gjenerali Mark A Milley anuloi një udhëtim zyrtar për të monitoruar situatën në Rusi.

Presidenti rus, Vladimir Putin, u përball dje me një nga sfidat e tij më të mëdha që nga ardhja e tij në pushtet më shumë se dy dekada më parë.

Dje mercenarët e Wagner udhëtuan në drejtim të Moskës me qëllim ndryshimin e regjimit në Rusi. Yvengy Prigozhin dha urdhrin për rebelim mbrëmjen e 23 qershorit, duke akuzuar ushtrinë ruse për sulme vdekjeprurëse kundër forcave të tij në Ukrainë.

Mercenarët e Wagnerit, në orët e para të së shtunës, morën kontrollin e qytetit Rostov-on-Don, pranë kufirit me Ukrainën, dhe u nisën drejt Moskës.

Prigozhin tha se njerëzit e tij ishin vetëm 200 kilometra larg Moskës, kur vendosi t’i kthejë ata.

Ai nuk tha nëse Moska i është përgjigjur kërkesës së tij për të shkarkuar ministrin e Mbrojtjes, Sergei Shoigu. Presidenti rus, Vladimir Putin, i cilësoi veprimet e Wagnerit si “tradhti”.

Por, pas gati 24 orësh, ai u dha urdhër forcave të tij që të tërhiqen, për të shmangur, siç tha edhe ai, gjakderdhjen. Vendimi u mor pas negociatave me udhëheqësin bjellorus, Aleksandër Lukashenko.

Si pjesë e marrëveshjes, Prigozhin është lejuar të shkojë në Bjellorusi dhe Kremlini ka thënë se do të heqë të gjitha akuzat kundër tij. Negociatat u zhvilluan me marrëveshjen e Putinit, tha shërbimi për shtyp i Lukashenkos.

Kremlini ra dakord të heqë dorë nga ndjekja penale kundër udhëheqësit të grupit Wagner dhe gjithashtu u dha luftëtarëve Wagner garanci sigurie.

Çfarë tjetër iu ofrua Prigozhin dhe mercenarëve nuk është ende e qartë.

Rusia ka përdorur territorin e Bjellorusisë për të nisur sulme ndaj Ukrainës që nga fillimi i pushtimit, duke fshirë efektivisht sovranitetin e Bjellorusisë. Çdo shenjë që tregon kontrollin e dobësuar të Putinit në pushtet kërcënoi regjimin e Lukashenkos në Minsk, i cili është shumë i varur nga Moska.

SHBA thuhet se kishte inteligjencë se Prigozhin po ndërtonte forcat e tij pranë kufirit Ukrainë-Rusi për disa kohë, përcjell Bota sot.

Zyrtarët informuan udhëheqësit e Kongresit - të njohur si Banda e Tetëve - për ngritjen në fillim të javës, tha një person i njohur me këtë çështje.

Personi nuk ishte i autorizuar të fliste publikisht dhe foli me agjencinë e lajmeve Associated Press në kushte anonimiteti.

CNN më herët raportoi se zyrtarët kishin informuar udhëheqësit e kongresit javën e kaluar, ndërsa New York Times tha se zyrtarët e sigurisë u informuan të mërkurën.

Ajo vjen pasi Washington Post, duke cituar "disa zyrtarë amerikanë", raportoi se agjencitë amerikane të spiunazhit kishin marrë inteligjencë në mes të qershorit që tregonte se shefi i Grupit Wagner po planifikonte aksion të armatosur.

Megjithatë, koha dhe natyra e planeve nuk ishin të qarta, sipas një zyrtari të paidentifikuar të cituar nga gazeta.

Megjithatë, "kishte sinjale të mjaftueshme për të qenë në gjendje t'i tregonin udhëheqjes ... se diçka po ndodh," tha zyrtari.

Kufizimet e trafikut mbeten në autostradën M4 të Rusisë pranë rajoneve të Moskës dhe Tulës pas revoltës së djeshme, përcjell Bota sot.

Mercenarët e Grupit Wagner u ngjitën në rrugën kryesore të shtunën në rrugën për në Moskë.

Kufizimet u vendosën në qarkullim dhe, sipas Agjencisë Federale të Rrugëve të Rusisë, ato mbeten në fuqi edhe të dielën.

Kujtojmë, se ushtarë të grupit Wagner dje tentuan të bëjnë një gushtshtet brenda Moskës.