LIVE: Orban bën paralajmërimin e bujshëm për luftën në Ukrainë; Trump “siguron” mbështetjen nga Moska, Medvedev zbulon detajet

Moska i është rikthyer avazeve të vjetra. Tani ajo po përsërit kërcënimet e zakonshme të katastrofës bërthamore dhe terrorizmin e zakonshëm verbal kundër Evropës “që po shpërbëhet” dhe që nuk duhet ta lejojë veten të kundërshtojë imperializmin e ri/vjetër rus nën dënimin e një shkatërrimi të papërshkrueshëm. Tonet e zakonshme apokaliptike që fshihen çdo herë që një vijë e kuqe e supozuar kapërcehet nga aleatët perëndimorë të Ukrainës.

Skenarët e një përshkallëzimi hipotetik nuk e trembin Moskën, e cila përkul muskujt, shfaq arsenalin e saj dhe kërcënon të godasë Evropën në rast agresioni nga raketat amerikane të stacionuara në Perëndim. Peskov, zëdhënësi i Putinit, e pranon këtë pa shumë luhatje: “Ne jemi të përgatitur, dimë si të përgjigjemi. Viktimat e mundshme do të jenë kryeqytetet e atyre vendeve”.

Kërcënimi bërthamor

Të dhënat e përditësuara, të paktën të dhënat e paklasifikuara, gjenerojnë një shqetësim të caktuar. Rusia ka 4489 koka bërthamore. Nga këto, 1674 janë strategjike dhe operacionale, të montuara mbi raketa balistike, pra ndërkontinentale, të gatshme për përdorim të menjëhershëm. Modernizimi i arsenalit rus përfshin, ndër të tjera, të gjithë zëvendësimin e kokave të epokës sovjetike deri në fund të dekadës. Në Rusi, 834 koka strategjike janë të vendosura në baza tokësore, kryesisht në pjesën evropiane të vendit. 640 të tjerë janë në 37 nëndetëset me energji bërthamore dhe rreth 200 në fushat ajrore të skuadroneve strategjike të bombarduesve Tupolev.

“Ne kemi një kapacitet të shkëlqyer për parandalim dhe reagim”, përsërit zëvendësministri i Jashtëm Ryabkov, por sipas analistëve, arsenali bërthamor i Moskës paraqet vështirësi për shkak të problemeve ekonomike të vendit dhe mungesës së përgjithshme të mirëmbajtjes. Situata është rënduar nga sanksionet që kanë goditur Rusinë pas pushtimit të Ukrainës. Fërkimi i vazhdueshëm rezulton nga konflikti ka çuar në një regres progresiv të ushtrisë.

Objektivat

Pra, a mund të konsiderohet Evropa e sigurt? Natyrisht nuk ka garanci, pasi objektivi i Kremlinit përfshin avionë të ndjeshëm dhe të militarizuar me koka bërthamore amerikane të pranishme në Itali, Belgjikë, Gjermani dhe Holandë. Bazat strategjike të lidhura me Luftën e Ftohtë rifitojnë fuqinë dhe vihen nën zjarr, pas fillimit të Operacionit Special. Jo vetëm kaq: NATO-ja e ka këtë lloj arme edhe në Turqi, ende pranë Evropës dhe Mesdheut, në aeroportin grek të Araxos dhe në bazën angleze të Lakenheath.

Kërcënimet konkrete të Moskës janë të lidhura me njoftimin e NATO-s, e cila gjatë samitit të Uashingtonit bëri të ditur se pas dy vitesh SHBA do të fillojë të vendosë raketat e saj me rreze të gjatë veprimi në territorin gjerman për një prani të qëndrueshme. Arsenali Stars and Stripes do të përfshijë raketa SM-6, Tomahawks dhe armë hipersonike që kanë një rreze shumë më të madhe se raketat e vendosura sot në Evropë.

Roli i Francës

Megjithatë, në një të ardhme jo shumë të largët, Franca do të luajë një rol vendimtar në mbrojtjen e Evropës nga veprimet e mundshme ruse. Është i vetmi vend evropian me forcën e tij bërthamore. Macron është i vetëdijshëm se në një botë ku armët atomike janë realitet, Evropa nuk mund ta bazojë mbrojtjen e saj vetëm në ato konvencionale, duke u kthyer në një anije balte në mes të Uashingtonit dhe Moskës. Arsenali prej 290 kokash e vendos Parisin në një pozitë të privilegjuar dhe dominuese, dhe për këtë arsye të aftë për të udhëhequr zgjedhjet e ardhshme.

Vendosja e raketave në Gjermani, e planifikuar fillimisht si e përkohshme, do të bëhet pjesë e strategjisë së përhershme të “parandalimit të integruar” të NATO-s në Evropë, e cila do të donte të zgjeronte pozicionimin e transportuesve në Itali për të mbrojtur zonën e Ballkanit. Në këtë drejtim, Gjermania, Franca, Italia dhe Polonia kanë nënshkruar një letër qëllimi për të zhvilluar qasjen evropiane të goditjes me rreze të gjatë (ELSA), një program që synon rritjen e aftësive raketore evropiane në lidhje me raketat e lundrimit. Mesa duket po kthehemi në kohët e Luftës së Ftohtë, në një klimë të nxehtë politike.

Ish-presidenti amerikan Donald Trump ka fituar paraprakisht në zgjedhjet e ardhshme presidenciale në Shtetet e Bashkuara, tha të hënën ish-Presidenti i Rusisë, Dmitry Medvedev pas atentatit të kryer ndaj tij.

“Ai sigurisht ka fituar. Vetëm nëse nuk i bëhet atentat sërish”, shkroi Medvedev në llogarinë e tij në rrjetin social X dhe bashkangjiti një foto të Trump, kur u arrestua zyrtarisht në gusht 2023.

Më 13 korrik, Trump i mbijetoi një atentati gjatë tubimit të fushatës së tij në Pensilvani.

Të shtënat lanë një person të vrarë dhe dy të plagosur. Agresori u vra nga oficerët e Shërbimit Sekret Amerikan, i cili është përgjegjës, në veçanti, për mbrojtjen e zyrtarëve të lartë të shtetit.

Pavarësisht kritikave të marra për udhëtimet e tij në Moskë dhe Pekin, Viktor Orban nuk ka ndërmend të bëjë hapa prapa. Përkundrazi, ai shpall “misione paqeje” të reja për të ndalur luftën në Ukrainë: “Ne jemi të vetmit që mund të negociojmë me të gjitha palët”, tha zëdhënësi i tij, duke zbuluar përmbajtjen e letrës me të cilën u përgjigj kryeministri hungarez, kërkesave për sqarime nga kolegët e tij të BE-së.

Akti i fundit i përplasjes midis Orbanit dhe pjesës tjetër të bllokut filloi në fillim të korrikut kur Hungaria mori presidencën e rradhës të Bashkimit, pra kryesimin e punës në Bruksel, duke përfshirë ndihmën për Kievin dhe sanksionet ndaj Rusisë.

Budapesti kishte premtuar bashkëpunim maksimal me partnerët e tij në BE, por sapo mori detyrën, Orban nisi një turne diplomatik midis Ukrainës, Rusisë dhe Kinës. Kryeministri u justifikua duke thënë se këto ishin misione personale paqësore, por si president i rradhës i BE-së, dyshimi se ai donte të shfrytëzonte rolin (të përkohshëm) të liderit të qeverive të bllokut erdhi tek shumë, siç nënvizoi (jo pa ligësi) Presidenti rus Vladimir Putin.

Prandaj është normale që në Bruksel ka pasur mburoja dhe thirrje për të bojkotuar presidencën hungareze. Sipas gazetës belge Politico, shumica e ministrave të jashtëm të Bashkimit Evropian aktualisht po shqyrtojnë sabotimin e samitit që Orban do të organizojë në Budapest më 28 dhe 29 gusht dhe organizimin e një samiti paralel.

Por kjo duket se nuk e shqetëson shumë liderin hungarez.

“Ne jemi të bindur se e gjithë periudha e presidencës së vendit tonë në BE duhet të përdoret, në aspektin politik, për të krijuar kushtet për negociatat e paqes. Nëse BE nuk vepron tani, mund të mos jetë në gjendje të veprojë në vijim. Ka disa aktorë të politikës ndërkombëtare me të cilët ia vlen të negociohen dhe inkurajohen që të veprojnë së bashku, kështu që ka ende udhëtime dhe negociata për të bërë”, tha Balaz Orban, krahu i djathtë i kryeministrit hungarez gjatë një interviste për gazetën Magyar Nemzet.

Orban “informoi me shkrim udhëheqësit e Këshillit Evropian për negociatat, përvojat e fazës së parë të misionit paqeruajtës dhe propozimet hungareze: nëse Evropa dëshiron paqen dhe dëshiron të luajë një rol vendimtar në zgjidhjen e luftës dhe përfundimin e gjakderdhjes, tani duhet të zhvillojë dhe të zbatojë një ndryshim drejtimi”, shtoi zëdhënësi, duke zbuluar përmbajtjen e letrës së liderit të saj dërguar Këshillit.

“Ne nuk duhet të mbivlerësojmë dhe as të nënvlerësojmë rolin tonë. Ne e dimë saktësisht se cilat janë pikat e forta të vendit dhe cilat jo, por që nga dita e parë e konfliktit ne kemi qenë agjentë të besueshëm për paqen, duke qenë të vetmit të aftë për të negociuar me të gjithë. Vetë fakti që këto takime u zhvilluan në intervale dy javore tregon se Hungaria mund të luajë një rol serioz në ndërmjetësim: shumica e vendeve në botë presin vite vetëm për të pasur një takim të tillë”, përfundoi ai.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky, ka bërë disa ndryshime në personel ushtarak në Shtabin e Përgjithshëm të ushtrisë ukrainase.

Bauzar në dekretin numër 457/2024 të publikuar në ueb-faqen e zyrës së presidentit ukrainas, Zelensky ka emëruar Oleksandr Trepak, komandat të Forcave për Operacione Speciale në Forcat e Armatosura të Ukrainë, derisa Oleksii Morozov, emërohet në kryer të departamentit të Mbrojtjes.

Dekreti hyn në fuqi në momentin e publikimit, kurse Parlamenti ukrainas pati shkarkuar Oleksandr Kubrakovin nga posti zëvendëspresidentit të Ukrainës dhe ministër i Komunikimit, Territorit dhe Infrastrukturës.

Më 9 maj, Zelensky gjithashtu shkarkoi Serhii Lupanchuk nga posti i Komandantit të Forcave për Operacione Speciale, duke e zëvendësuar me Oleksandr Trepakun.

Në po të njëjtën ditë, kreu i shteti shkarkoi edhe Serhii Rud nga Departamenti i Mbrojtjes, pozitë kjo që ishte mbajtur nga Rud nga 2019.

Pushtimi rus i Ukrainës përfaqëson një konflikt konvencional me një front simetrik të karakterizuar nga një pabarazi e thellë në forcat në terren, si dhe nga një disproporcion shumë domethënës në aftësinë për të kryer sulme me rreze të gjatë në territorin e armikut. Në rastin konkret, Federata Ruse ka aftësitë për të goditur pothuajse të gjithë territorin ukrainas, ndërsa Kievi, pavarësisht se ka rritur ndjeshëm aftësitë e tij për të kryer sulme me rreze të gjatë, nuk është në gjendje të kryejë operacione të tilla në të gjithë shtrirjen e territorit. Ruse, si për arsye prodhimi ushtarak, ashtu edhe për arsye gjeografike.

Si rezultat, Ukraina ka adoptuar një taktikë të re, duke i zhvendosur asetet e saj nën tokë. Pushtimi rus në fakt e ka detyruar Kievin të forcojë ndjeshëm industrinë e tij të mbrojtjes, e cila, falë edhe rritjes së madhe të fondeve të alokuara, si dhe përfshirjes së kompanive private, fondacioneve dhe platformave për mbledhjen e fondeve, ka rritur ndjeshëm prodhimin në vitin 2023.

Në veçanti, Kievi ka provuar se është i aftë të ndërtojë një rrjet të konsiderueshëm fabrikash nëntokësore të afta për të garantuar prodhim të vazhdueshëm të sigurt nga sulmet ruse.

Kjo iniciativë ndihmoi në një rritje të mprehtë të prodhimit ushtarak ukrainas në vitin 2024, një proces i cili së fundmi kulmoi me përfundimin me sukses të testeve për prodhimin e municioneve standarde të NATO-s 155 mm. Politika e Ukrainës e lëvizjes së infrastrukturës nën tokë ka përfshirë edhe struktura të ndryshme që përdoren për përdorim civil. Në veçanti, këto të fundit kanë për qëllim kryesisht fëmijët. Qyteti simbolik i këtij procesi doli të ishte Kharkhiv, që është edhe qendra e dytë urbane në vend.