Seksualiteti është pjesë e jetës së çdo personi, pavarësisht nga mosha. Ndërsa fëmija juaj rritet dhe zhvillohet, ai mund të qeshë me miqtë për "pjesët private", të ndajë shaka "të pista" dhe të kalojë nëpër fjalorë duke kërkuar fjalë ‘tabu’. Kurioziteti i tyre është i natyrshëm dhe fëmijët e të gjitha moshave kanë pyetje. Kur të jenë gati t’ju pyesin, si prind duhet të jeni gati të përgjigjeni.
Pse duhet t’u përgjigjeni pyetjeve të fëmijëve në lidhje me seksin:
Së pari, zbuloni atë që fëmija juaj tashmë di. Lëreni fëmijën tuaj ta drejtojë bisedën me pyetjet e tij. Disa fëmijë mund të mos kërkojnë informacion nëse mendojnë se mund të jeni të inatosur me të. Të tjerët mund t'ju testojnë duke ju bërë pyetje të sikletshme. Flisni hapur dhe lëreni fëmijën tuaj të dijë se mund t'ju pyesë për çdo gjë.
Kur fëmija juaj fillon të bëjë pyetje në lidhje me seksin, ja disa këshilla për t'ju ndihmuar ta bëni më të lehtë për të dyja palët bisedën:
-Mos qeshni edhe nëse pyetja është qesharake. Fëmija juaj nuk duhet të ndihet i turpëruar për kuriozitetin e tij.
-Ruani qetësinë. Përpiquni të mos dukeni tepër të siketosur ose seriozë për këtë çështje.
-Jini të shkurtër në shpjegim. Mos u fusni në shpjegime të gjata. Përgjigjuni me fjalë të thjeshta. Fëmija juaj 4-vjeçar mund të mos ketë nevojë të dijë detajet e marrëdhënies seksuale.
-Jini të sinqertë. Nëse ju pyesin, duhet të përgjigjeni me informacion të saktë. Përdorni emrat e duhur për të gjitha pjesët e trupit.
-Kontrolloni nëse fëmija juaj dëshiron ose ka nevojë të dijë më shumë. Thuajini pas çdo përgjigjeje: "A i përgjigjet kjo pyetjes tënde?"
-Dëgjoni përgjigjet dhe reagimet e fëmijës suaj.
-Jini të duruar dhe përgatituni të përsërisni veten nëse është e nevojshme.
Nëse nuk jeni të qetë të flisni për seksin ose t'u përgjigjeni pyetjeve të caktuara, jini të sinqertë edhe për këtë. Merrni parasysh t'i kërkoni një të afërmi, miku të ngushtë të familjes ose pediatrit tuaj që të ndihmojë të bisedoni me fëmijën tuaj.
Pyetjet e zakonshme që bëjnë fëmijët për seksin dhe seksualitetin
Pyetjet që bën fëmija juaj dhe përgjigjja e duhur për të dhënë do të varen nga mosha dhe aftësia e fëmijës suaj. Këtu janë disa nga çështjet për të cilat fëmija juaj mund të pyesë dhe çfarë duhet të dijë në çdo moshë dhe faze të jetës:
Fëmijët në parashkollor
Çfarë mund të pyesin ata: "Nga vijnë fëmijët?"; “Si hyra në barkun tënd?"; "Ku isha para se të futesha në barkun tënd?"; "Si dola jashtë?"; "Pse vajzat nuk kanë penis?"; “Pse djemtë nuk kanë vaginë?”, etj.
Çfarë duhet të dinë:
18 muaj deri në 3 vjeç - Në këtë moshë, fëmijët kanë filluar të mësojnë për trupin e tyre dhe si funksionon ai. Mësojini fëmijës tuaj emrat e duhur për pjesët e trupit. Pseudonimet për pjesët e trupit mund të japin idenë se ka diçka të keqe ose sekrete në ato pjesë.
Gjithashtu, mësojini fëmijës suaj se cilat pjesë të trupit janë private dhe nuk duhen parë apo prekur pa lejen e tyre. Këtu përfshihen pjesët që mbulohen nga rrobat e tyre të notit, si dhe goja e tyre.
Ju mund të filloni t’u flisni për trupin, se ata nuk duhet të detyrohen të kenë kontakt fizik me askënd, pavarësisht nga marrëdhënia e tyre. Kjo mund të jetë e vështirë, pasi kontakti fizik me të afërmit dhe miqtë e ngushtë është pjesë e shumë kulturave. Njihni dhe mbështesni fëmijën tuaj në situata kur ai mund të mos jetë rehat me përqafimet dhe puthjet.
4 deri në 5 vjeç - Fëmija juaj mund të fillojë të tregojë një interes për seksualitetin, si të tijin, ashtu edhe atë të seksit tjetër. Ata mund të pyesin se nga vijnë foshnjat ose pse trupat e meshkujve dhe femrave janë të ndryshëm. Ata mund të prekin organet e tyre gjenitale dhe madje mund të tregojnë interes për organet gjenitale të fëmijëve të tjerë.
Është e rëndësishme të dini se këto nuk janë aktivitete seksuale të të rriturve, por shenja të interesit normal. Megjithatë, fëmija juaj duhet të mësojë se çfarë është në rregull të bëjë dhe çfarë jo. Vendosja e kufijve për eksplorimin është e rëndësishme për mësimin e kufijve shoqërorë.
Modeloni autonominë e trupit duke pyetur fëmijën tuaj nëse mund t'i jepni përqafime ose puthje. Respektoni përgjigjet e tyre pa e bërë më pas të ndiejë turp apo faj.
Fëmijët e moshës së shkollës fillore
Çfarë mund të pyesin ata:
"Sa vjeç duhet të jenë njerëzit para se të kenë një fëmijë?"; "Pse ndodhin ereksionet?"; "Çfarë janë periodat?"; "Si kryejnë njerëzit marrëdhënie seksuale?"; "Pse disa burra pëlqejnë burra të tjerë?", etj.
Çfarë duhet të dinë:
5 deri në 7 vjeç - Fëmija juaj po mëson shumë më tepër se si njerëzit ndërveprojnë me njëri-tjetrin. Ata mund të interesohen për atë që ndodh seksualisht mes të rriturve.
Pyetjet e tyre do të bëhen më të ndërlikuara, ndërsa përpiqen të kuptojnë lidhjen midis seksualitetit dhe bërjes së foshnjave. Ata mund të dalin me shpjegimet e tyre se si funksionon trupi ose nga vijnë foshnjat. Ata gjithashtu mund t'u drejtohen miqve të tyre ose internetit për përgjigje.
Është e rëndësishme të ndihmoni fëmijën tuaj të kuptojë seksualitetin në një mënyrë të shëndetshme. Mësimet dhe vlerat që ata mësojnë në këtë moshë do t'u qëndrojnë atyre si të rritur. Më vonë do të inkurajojë marrëdhënie kuptimplota për të rriturit.
8 deri në 9 vjeç - Fëmija juaj ndoshta tashmë ka zhvilluar një ndjenjë të së drejtës dhe të gabuarës. Ata janë në gjendje të kuptojnë se seksi është diçka që ndodh midis dy njerëzve që pranojnë ta kryejnë atë. Ata mund të fillojnë të interesohen për mënyrën se si prindërit e tij u takuan dhe ranë në dashuri.
Në këtë moshë, fëmija juaj do të përjetojë shumë ndryshime që do ta përgatisin atë për pubertetin. Ndërsa bëhen gjithnjë e më të vetëdijshëm për seksualitetin e tyre, është e rëndësishme që të flisni me ta për shtyrjen e marrëdhënieve seksuale derisa të piqen.
Kjo është gjithashtu një moshë e përshtatshme për të filluar të flisni për mjetet mbrojtëse dhe infeksionet/sëmundjet seksualisht të transmetueshme. Sigurohuni që ata të kuptojnë se si mund të përhapen këto sëmundje dhe si mund të mbrohen nga to dhe shtatzënia e padëshiruar. Të mësosh fëmijën të jetë i përgjegjshëm seksualisht është një nga mësimet më të rëndësishme në jetën e tyre.
Përdorimi i momenteve të mësimdhënies
Ngjarjet e përditshme do t'ju japin shumë mundësi për të mësuar fëmijën tuaj rreth temave që lidhen me seksin. Këto quhen momente të mësimit. Për shembull, të flisni për pjesët e trupit gjatë kohës së banjës do të jetë shumë më efektive sesa të flisni për pjesët e trupit gjatë darkës.
Shtatzënia ose lindja në familje është një kohë e mirë për të diskutuar se si ngjizen dhe lindin foshnjat. Shikimi i televizorit me fëmijën tuaj mund të jetë gjithashtu një kohë e mirë për të diskutuar çështjet e seksualitetit. Momentet e mësimit mund të ndodhin kudo, gjatë blerjeve, në kinema apo edhe në park. Përdorini ato kur të ndodhin. Nuk do të keni nevojë të bëni një fjalim.
Mbani mend
Biseda për seksin dhe seksualitetin ju jep një shans për të ndarë njohuritë, vlerat dhe besimet tuaja me fëmijën tuaj. Ndonjëherë tema ose pyetjet mund të duken të sikletshme, por fëmija juaj duhet të dijë se ka gjithmonë një burim të besueshëm dhe të sinqertë të cilit mund t'i drejtohet për përgjigje: vetë ju.
