Pse të mos provoni këto këshilla të mbështetura në shkencë për të rritur lumturinë në jetën tuaj?
Disa njerëz lindin për të qenë më të lumtur se të tjerët.
Por, pavarësisht nëse jeni njeri që këndon në dush, kërcen në shi apo jeni person më i zymtë, kënaqësia nuk është thjesht diçka që na ndodh.
Ne të gjithë mund të ndryshojmë zakonet tona për të tërhequr më shumë prej saj në jetën tonë, shkruan bbc.
Këtu janë këshillat tona kryesore për një vit më të lumtur.
Përqafoni miqësinë ndërsa plakemi
Miqësia i sjell përfitime njerëzve të të gjitha moshave, por në pleqëri ajo mund të bëhet një burim veçanërisht i rëndësishëm i lumturisë. Ndërsa të moshuarit zakonisht e zvogëlojnë rrethin e tyre shoqëror për të prioritizuar kohën me ata që i njohin mirë, hulumtimet tregojnë se është një ide e mirë të qëndrojmë të hapur ndaj miqësive të reja, pasi ato na ofrojnë përfitime disi të ndryshme nga marrëdhëniet tona familjare, të cilat mund të bazohen në detyrim. Si marrëdhënie vullnetare dhe jo të detyrueshme që mund të fillojnë ose të mbarojnë në çdo kohë, miqësitë priren të jenë më argëtuese dhe më pak të tensionuara.
Megjithëse të moshuarit mund të përballen me një sërë pengesash që e bëjnë të vështirë takimin me njerëz të rinj, në disa aspekte, duhet të jetë më e lehtë për ne të krijojmë miqësi: personalitetet tona piqen, fitojmë më shumë aftësi sociale, këndvështrimi ynë bëhet më i orientuar drejt gëzimit dhe kemi tendencë të bëhemi më të pëlqyeshëm.
Dhe përpjekja për të ruajtur miqësi cilësore ndërsa plakemi ia vlen, pasi përfitimet shtrihen përtej mirëqenies psikologjike – ajo gjithashtu përmirëson funksionimin tonë njohës dhe shëndetin fizik. Në fakt, hulumtimet sugjerojnë vazhdimisht se miqësitë janë po aq të rëndësishme sa lidhjet familjare për parashikimin e mirëqenies në moshën e rritur dhe pleqëri.
Dhe nëse jeni person që e ka të vështirë të krijojë miqësi – ndarja e një momenti mbresëlënës, siç ishte eklipsi i plotë diellor që kaloi mbi Amerikën e Veriut vitin e kaluar, është një mënyrë për t’ju ndihmuar të ndiheni më afër njerëzve përreth jush, duke frymëzuar gjithashtu disa emocione pozitive gjatë rrugës.
Praktikoni “bashkëgëzimin”
Dhembshuria është një themel i njohur i miqësisë së vërtetë. E nxjerrë nga latinishtja që do të thotë “ndarja e dhimbjes”, kjo empati na ndihmon të krijojmë lidhje të forta kur miqtë tanë kanë nevojë për ndihmë.
Por, ekziston një gjendje e kundërt që është relativisht e panjohur dhe po aq e rëndësishme – “bashkëgëzimi”, siç shkruan David Robson për BBC-në.
Që do të thotë “ndarja e lumturisë”, ajo është një aspekt i nënvlerësuar i marrëdhënieve të mira dhe mund të jetë po aq i rëndësishëm sa dhembshuria për të ruajtur miqësitë, sugjerojnë disa studime.
Mbështetja entuziaste e një lajmi të mirë të mikut – dhe bërja e pyetjeve në lidhje me të – është baza e të qenit një mik i mirë. Nëse reagoni tepër pasivisht – ose e minimizoni në mënyrë aktive suksesin e mikut tuaj – rrezikoni të dëmtoni marrëdhënien.
Bëni pak punë vullnetare
Është pothuajse një klishe të thuhet se të bësh diçka për dikë tjetër të bën të ndihesh më mirë sesa të shpërblesh veten, por sa më shumë mësohet për altruizmin, aq më shumë duket se kjo është e vërtetë.
Në fakt, studimet kanë zbuluar se vullnetarizmi mund të ndihmojë edhe në gjendjet më serioze si dhimbjet kronike dhe depresioni.
Për shembull, një studim i vitit 2002 zbuloi se vullnetarët e caktuar për të ndihmuar të tjerët që luftonin me dhimbje kronike panë një ulje të intensitetit të dhimbjes së tyre ndërsa kryenin vullnetarizëm.
Studime të tjera kanë treguar se kujdesi për kafshët mund të përmirësojë shëndetin tonë dhe kujdesi për bimët e shtëpisë mund të na ndihmojë të lulëzojmë, veçanërisht në pleqëri.
Disa ofrues të kujdesit shëndetësor tani madje po përshkruajnë vullnetarizmin si një formë veçanërisht efektive të “përshkrimit social”: përshkrime që lidhin njerëzit me burime dhe aktivitete komunitare.
Dërgimi i njerëzve në çdo gjë, nga klasat e artit deri te grupet e çiklizmit, dhe ndihma e tyre me faturat e ushqimit dhe ngrohjes, janë të gjitha ndërhyrje gjithnjë e më të provuara për shëndetin, të cilat gjithashtu mund të zvogëlojnë presionin mbi shërbimet shëndetësore.
Lidhu me paraardhësit e tu
Ekziston një mënyrë tjetër se si e kaluara mund t’ju ndihmojë në të tashmen. Hulumtimet sugjerojnë se angazhimi me prejardhjen tonë mund të ketë përfitime të thella psikologjike.
Historitë familjare për kapërcimin e vështirësive, për shembull, mund të jenë fuqizuese kur u përcillen brezave të rinj.
Susan M. Moore, profesoreshë e pensionuar e psikologjisë në Swinburne University of Technology në Melburn, ka zbuluar se njerëzit që dinë më shumë për historinë e familjes së tyre kanë nivele më të larta kënaqësie dhe mirëqenieje.
Angazhimi në kërkimin e pemës familjare mund t’ju ndihmojë të ndiheni më në kontroll të jetës suaj, duke sjellë gjithashtu një kuptim më të thellë të vendit tuaj në botë.
Kjo gjithashtu mund t’ju japë një ndjenjë afirmuese të perspektivës dhe mirënjohjes – duke ditur se jeta juaj sot është bërë e mundur nga përpjekjet dhe qëndresa e paraardhësve tuaj në emër të atyre që vijnë pas tyre.
Shkruaj një listë
Të numërosh bekimet është një këshillë e vjetër, por ajo mbështet një ndërhyrje të thjeshtë dhe të provuar mirë.
Rezulton se të shkruash një listë me tre gjëra të mira që na kanë ndodhur mund të ndihmojë në përmirësimin e humorit tonë.
Pavarësisht nëse bëhet fjalë për një ngjarje që ndryshon jetën, si kalimi i një provimi të rëndësishëm apo lindja e një fëmije, apo diçka që duket e parëndësishme, si takimi i rastësishëm me një mik të vjetër, ose shijimi i një drite të bukur në mbrëmje ndërsa shëtitni – një numër gjithnjë e më i madh studimesh sugjeron se kjo mund të përmirësojë mirëqenien tonë.
Prisni me padurim aktivitete argëtuese
Nuk ka asgjë si një udhëtim panoramik – era në flokët tuaj, muzika në stereo dhe liria e rrugës së hapur përpara. Epo, tani edhe minjtë mund të shijojnë një pjesë të kësaj parajse automobilistike, pasi studiuesit në Universitetin e Richmond-it, Virginia, i mësuan subjektet e tyre leshatore dhe me hundë të lëvizshme të ngisnin automjete të vogla Perspex në laborator.
Minjtë e zotëruan këtë aftësi të re shpejt dhe shumë shpejt filluan të hipnin me entuziazëm në vetura, të përgatitur për udhëtimin e tyre të radhës. Me kalimin e kohës, studiuesit vunë re disa minj duke bërë kërcime të vogla nga eksitimi, sikur të shijonin pritjen e kënaqësisë.
Kjo çoi në një drejtim tërësisht të ri të kërkimit. A mund të jetë pritshmëria e argëtimit po aq shpërblyese sa aktiviteti vetë?
Në një eksperiment tjetër, shkencëtarët trajnuan disa minj të prisnin për shpërblime – ndërsa të tjerëve u dhanë ato menjëherë. Më vonë, ata i vlerësuan minjtë për optimizëm dhe zbuluan se ata që ishin trajnuar të prisnin për shpërblime ishin më optimistë.
Studiuesit spekuluan se kjo mund të funksionojë edhe për njerëzit – duke pritur rregullisht aktivitete ose ngjarje të këndshme, mund të ri-programojmë trurin tonë për të qenë më optimistë.
Mos bëni asgjë
Nëse keni arritur deri këtu në listë, kjo mund të vijë si një befasi. Por, kërkimet sugjerojnë se shqetësimi i tepruar për të qenë të lumtur mund të jetë një pengesë për ta ndjerë atë.
Eksperimentet që nxitën njerëzit të dëshironin lumturi më të madhe – ndoshta duke lexuar rreth mënyrave për të qenë të lumtur – para se të shikonin një film emocionues, përfunduan duke u ndier më të zhgënjyer sesa të gëzuar.
Teoria është se duke rritur pritshmëritë e tyre, leximi dhe shqetësimi për rëndësinë e lumturisë mund t’i bëjë njerëzit të ndihen të dëshpëruar.
Mund ta keni përjetuar vetë këtë gjatë një ngjarjeje të madhe ose feste që keni pritur me padurim dhe që nuk i plotësoi ato pritshmëri.
Iris Mauss, psikologe në Universitetin e Kalifornisë, Berkeley, gjithashtu ka treguar se dëshira dhe ndjekja e lumturisë mund të rrisin ndjenjat e vetmisë dhe shkëputjes. Ajo rekomandon të ndjekni një qëndrim më stoik dhe të pranoni më shumë ngritjet dhe uljet e jetës.
Mos pini shumë kafeinë
Gjatë ditëve të ftohta dhe të errëta të dimrit, një filxhan kafe mund t’i japë trurit dhe trupit tuaj një shtysë të nevojshme. Konsumimi i kafeinës mund të na bëjë të ndihemi të kthjellët pasi ajo absorbohet shpejt në gjak, ku konkurron me adenozinën, një kimikat që na bën të ndihemi të lodhur.
Hulumtimet tregojnë se ka shumë përfitime shëndetësore të lidhura me konsumimin e kafeinës, duke përfshirë një rrezik më të ulët të disa formave të kancerit, sëmundjeve të zemrës dhe diabetit të Tipit 2, si dhe përmirësimin e performancës fizike dhe mbrojtjen kundër depresionit.
Por, koha është kyçe kur bëhet fjalë për kafeinën, pasi mund të duhet pak kohë për të filluar efektin dhe një kohë të gjatë për t’u eliminuar nga organizmi.
Shkencëtarët rekomandojnë të konsumoni dozën tuaj të fundit të kafeinës tetë orë e 48 minuta para se të shkoni në shtrat. Gjithashtu, nuk duhet të konsumojmë shumë kafeinë – jo më shumë se 400 mg ose rreth dy deri në tre filxhanë kafe, në varësi të forcës së saj – për të shmangur gjumin e çrregulluar, dhimbjet e kokës, të përzierat dhe ankthin.
Dhe për fund një bonus
Shpesh kërkojmë ndërhyrje vetëm pasi ndjehemi të stresuar ose të rraskapitur – ose nëse na kap ankthi, mund të ndihemi të mbingarkuar për të kërkuar një zgjidhje, por është e qartë se ka mënyra për të ndihmuar që të mos arrijmë në atë gjendje. Edhe pse ndërgjegjësimi nuk është në përditëshmërinë tonë, ta kemi në “kutinë e mjeteve” është padyshim qetësuese nëse ndonjëherë më nevojitet.
Nga hapat e përmendur, ai të cilit duhet t’i rikthehemi është përfitimi nga natyra. Dihet mirë sa përfituese mund të jetë natyra për shëndetin tonë mendor, por edhe kur jemi të ngujuar në shtëpi, studimet kanë treguar se të shijosh natyrën në mënyrë virtuale ende ka një efekt të jashtëzakonshëm pozitiv.
Natyra ka një efekt pozitiv në mendje dhe trup, por shpesh nënvlerësohet si një metodë e thjeshtë për të qëndruar të qetë, prandaj e konsideroj fuqinë e saj virtuale si një mjet kaq të fuqishëm.
Nëse shikojmë xhirime të botës së egër, për shembull, kjo mund të ketë një efekt qetësues. Kërkime të tjera kanë zbuluar se qasja në një mjedis detar nëpërmjet realitetit virtual përmirësoi humorin e pjesëmarrësve.
E njëjta gjë vlen për shikimin e peizazheve natyrore në një kompjuter ose ekran telefoni. Dhe, ndërsa natyra virtuale nuk duhet të zëvendësojë atë reale, është qetësuese të dimë që t’i japim mendjes sonë një pushim të rregullt, edhe virtualisht, mund të bëjë mrekulli.
