​Shkencëtarët: Jetëgjatësia e njeriut ka ndaluar së rrituri - të paktën në Evropë

Life style

​Shkencëtarët: Jetëgjatësia e njeriut ka ndaluar së rrituri - të paktën në Evropë

Më: 23 shkurt 2025 Në ora: 21:38
Ilustrim

Zhvillimet që nga shekulli i 19-të kanë çuar që njerëzit të jetojnë më gjatë se në epokat e mëparshme, por megjithatë jetëgjatësia duket se ka ndaluar së rrituri, të paktën në Evropë, që nga viti 2011.

"Ne nuk po jetojmë më", sipas dhjetëra studiuesve nga Universiteti i Anglisë Lindore, Universiteti i Uashingtonit, Universiteti i Exeter, Instituti për Metrikën dhe Vlerësimin e Shëndetit (IHME) dhe Departamentin e Shëndetit dhe Kujdesit Social në Britaninë e Madhe.

"Ushqimi që hamë, pasiviteti fizik dhe obeziteti janë kryesisht fajtorë, siç është edhe pandemia Covid. Shkalla e përmirësimit ishte më e ulët në periudhën 2011-19 sesa në periudhën 1990-2011 në të gjitha vendet, përveç Norvegjisë," thuhet në studimin e publikuar në revistën mjekësore Lancet Public Health.

Rreziqet përfshijnë obezitetin, presionin e lartë të gjakut dhe kolesterolin e lartë.

"Përparimet në shëndetin publik dhe mjekësinë në shekullin e 20-të nënkuptuan se jetëgjatësia në Evropë u përmirësua vit pas viti, por kjo nuk po ndodh më," tha Nick Steel nga Universiteti i Anglisë Lindore.

Në dekadat ndërmjet viteve 1990 dhe 2011, "jetëgjatësia u përmirësua ndjeshëm" për shkak të përmirësimeve në trajtimin e sëmundjeve kardiovaskulare dhe kancerit.

Pas këtij kulmi në vitin 2011, "rreziqet kryesore" si obeziteti, presioni i lartë i gjakut dhe kolesteroli i lartë u rritën, kryesisht për shkak të obezitetit dhe dietës së dobët.

Gjetjet pasojnë publikimin e hulumtimit nga Instituti Max Planck dhe Universiteti i Edinburgut në shtator 2024, i cili sugjeroi se mijëvjeçarët e mutacioneve gjenetike po i bëjnë njerëzit më pak të përshtatshëm në krahasim me paraardhësit tanë.

Një mënyrë jetese relativisht e rehatshme dhe përparimet në kujdesin mjekësor duket se kanë efektin kundërintuitiv duke i bërë njerëzit sot më të prekshëm ndaj mutacioneve të tilla sesa në të kaluarën, besojnë shkencëtarët.

comment Për komente lëvizni më poshtë
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat