Një studim i Universitetit Stanford ka zbuluar se si disa nënprodukte të tretjes së fibrave nxisin ndryshime në shprehjen e gjeneve të përfshira në rritjen dhe diferencimin e qelizave, mekanizma “të rëndësishëm për ndërprerjen ose kontrollin e rritjes së pakontrolluar të qelizave që qëndron në themel të kancerit”.
Ngrënia e rregullt e ushqimeve të pasura me fibra është thelbësore për shëndetin tonë, veçanërisht për funksionimin korrekt të sistemit gastrointestinal. Edhe përballë rritjes së rasteve të kancerit të zorrës së trashë në popullatën e vendeve perëndimore, me një ulje të moshës mesatare të fillimit, një grup studiuesish nga Universiteti Stanford hetuan thellësisht se si fibrat veprojnë në mikrobiomën e zorrëve, d.m.th. grup bakteresh, të mira dhe të këqija, që banojnë në zorrë. Nga ana tjetër, sipas një studimi tjetër të fundit, është pikërisht prania e perimeve, veçanërisht nëse janë të pasura me fibra, që e bëjnë një dietë të shëndetshme, pasi ato nxisin funksionalitetin e mikrobiomës.
Roli i fibrave
Studimi lindi nga një hipotezë mbi rolin e fibrave, e cila, megjithatë, ende nuk ishte konfirmuar. Në fakt, shkencëtarët kanë dyshuar prej kohësh se fibra, duke vepruar në mikrobiomën e zorrëve, mund të ndikojë indirekt në shprehjen e gjeneve . Jemi në fushën e epigjenetikës: domethënë, ajo degë e gjenetikës që studion sesi faktorët mjedisorë, përfshirë ushqimin, mund të prodhojnë ndryshime gjenetike (ose më mirë në shprehjen e gjeneve) pa modifikuar drejtpërdrejt sekuencën e ADN-së. Tani, sipas këtij studimi të ri, jo vetëm që kjo lidhje është konfirmuar, por duket se është edhe arsyeja e funksionit anti-tumor të kryer nga shumë ushqime të pasura me fibra.
Kur fibrat përfundojnë në zorrë, ato veprojnë në mikrobiomën e zorrëve, pra mbi bakteret që e përbëjnë atë. Ndër të tjera, pasi treten, fibra aktivizon prodhimin e acideve yndyrore me zinxhir të shkurtër, duke përfshirë propionatin dhe butiratin (ose acidin butirik). Në hapat e ndryshëm të studimit, një në minj dhe një tjetër në qelizat e kancerit të zorrës së trashë të trajtuara dhe të patrajtuara, studiuesit nga Universiteti Stanford panë se këto komponime prodhonin ndryshime epigjenetike në disa gjene që luajnë një rol kyç në rritjen dhe diferencimin e qelizave. Pikërisht këto procese – shpjegojnë autorët – janë “të rëndësishme për ndërprerjen ose kontrollin e rritjes së pakontrolluar të qelizave që qëndron në themel të kancerit”.
Për më tepër, hulumtimi zbuloi se “në qelizat e tumorit, butirati dhe, në një masë më të vogël, propionati janë treguar të kenë veti antiproliferative”, gjë që mund të tregojë një mekanizëm të mundshëm terapeutik në rregullimin e rritjes së qelizave. Jo vetëm kaq, sipas studiuesve, kjo “lidhje e drejtpërdrejtë” e gjetur midis nënprodukteve të tretjes së fibrave dhe ndryshimeve në gjenet antitumorale mund të ndikojë jo vetëm në zorrë, duke qenë se këto acide yndyrore me zinxhir të shkurtër prodhohen në zorrë, por më pas ato transportohen edhe diku tjetër në trup.
